CHÂN DUNG LINH MỤC VIỆT NAM: 

CHA VINH-SƠN HOÀNG  TRỌNG QUỲNH (1903–2000)

Cậu Vinh Sơn Hoàng Trọng Quỳnh cất tiếng khóc chào đời năm 1903, tại Hậu Phú, Nam Định thuộc Giáo phận Bùi Chu. Năm 13 tuổi cậu Quỳnh lên Lạng Sơn để vào ở Tiểu Chủng viện Lạng Sơn nằm ở giáo xứ Mỹ Sơn. Sau đó, thầy Quỳnh được gọi đi học ở Đại Chủng viện Xuân Bích tại Hà Nội, nhưng do bị bệnh đã trở về giáo phận và giúp xứ ở các giáo xứ Cao Bình, Tinh Túc, Bản Lìm, Mỹ Sơn, Cửa Nam.
Suốt 33 năm làm thầy (1946 - 1979), thầy Quỳnh luôn được bề trên tín nhiệm và giáo dân tin yêu quý mến. Thầy có khả năng về âm nhạc và rất sáng tạo trong việc dạy giáo lý. Thầy có cuốn phim nhựa hình ảnh Kinh Thánh, thầy nhặt các kính hiển vi hỏng để chế ra chiếc máy phát hình cho các em học giáo lý xem.
Khoảng năm 1976, thầy Quỳnh phải trải qua một ca phẫu thuật nguy kịch tại bệnh viện sơ tán Kéo Tào gần Tam Thanh. Dù bệnh tật đau đớn nhưng thầy vẫn một lòng gắn bó với Giáo phận, mà Giáo phận lại cũng đang trong thời kỳ cực kỳ gian nan khốn khó tư bề, vì thế, sau khi từ bệnh viện về, thầy bán chiếc xe đạp là tài sản giá trị duy nhất đang có để có chi phí chữa bệnh hầu tiếp tục ở lại Lạng Sơn để phục vụ.
Do thời cuộc, Giáo phận Lạng Sơn-Cao Bằng khi ấy không còn linh mục nào, Đức cha Vinhsơn Phaolô Phạm Văn Dụ đã cử thầy Quỳnh đi học bổ túc ở Bắc Ninh để về làm linh mục, nhưng bất thành vì nhà nước không đồng ý.
Vào năm 1979, nhân dịp chạy giặc Tàu về Bắc Ninh rồi đến Bùi Chu, thầy Quỳnh đã được Đức cha Vinhsơn Phaolô nhờ Đức cha Giáo phận Bùi Chu Đaminh Maria Lê Hữu Cung truyền chức linh mục. Khi đó thầy đã 76 tuổi. Dù thế, ngài vẫn là linh mục “chui”; do đó, khi trở về Lạng Sơn, cha Quỳnh chỉ mặc áo alba và đeo dây stola khi dâng lễ.
Thời gian đầu làm linh mục và cử hành Thánh lễ, cha Quỳnh bị chính một số giáo dân chất vấn và hạch sách về chức linh mục: “Ai truyền chức cho ông?”, “Ông xuống để tôi lên làm cho!” Ngài không thanh minh, chỉ nói: “Việc tôi làm linh mục không thuộc quyền của các ông. Là linh mục tôi phải dâng lễ, thế thôi!”. Một số sỉ vả ngài rằng: “Không có trình độ mà cũng đòi làm linh mục.” Nhưng ngài vẫn im lặng. Có những xứ không đón tiếp ngài nhưng ngài vẫn đến để làm mục vụ. Có thể nói đứng trước mọi chống đối, hiểu lầm kể cả sự sỉ nhục, ngài luôn im lặng, nhẫn nhục chịu đựng và một niềm phó thác vào sự quan phòng cuả Thiên Chúa và sự sắp xếp của Bề trên Giáo phận.
Năm 1982, nhân dịp lễ giỗ cho cha chính Khái, Đức cha Vinhsơn Phaolô đã yêu cầu cha Quỳnh mặc áo lễ tím để đồng tế với ngài. Kể từ đó, Đức cha đã chính thức công khai hóa chức linh mục của cha Quỳnh ở địa phận, và sai cha về làm mục vụ ở nhà thờ Mỹ Sơn.
Vào dịp lễ Giáng sinh năm 1983, chính quyền địa phương tại Lạng Sơn đã đồng ý việc cha Quỳnh được dâng Thánh lễ ở Cửa Nam và Mỹ Sơn một cách công khai. Kể từ đó, một cách mặc nhiên, linh mục Quỳnh đã được nhà nước công nhận. Vì thế, dù tuổi cao sức yếu, một mình cha đã phải đảm nhận công việc mục vụ hầu hết cả giáo phận trải dài từ Lạng Sơn đến Cao Bằng vì Đức cha Vinhsơn Phaolô chỉ được ở tại khu vực địa bàn giáo xứ Thất Khê, rất ít khi được đến thăm mục vụ các Giáo xứ trong Giáo phận.
Năm 1994, cha Quỳnh đã khôi phục giáo xứ Lộc Bình. Nhà thờ Lộc Bình trước đó do thời cuộc đã bị chiếm đóng và bị biến thành kho đựng vật liệu của công trường cầu đường. Nhờ cha Quỳnh can thiệp mà nhà thờ đã được trả lại, dần dần giáo xứ Lộc Bình đã hồi sinh.
Cha Quỳnh luôn luôn quan tâm đến người nghèo khổ. Tiền của, quần áo luôn sẵn sàng chia sẻ. Có người thấy ngài ít quần áo quá nên nói với bà Mến là người lo cơm nước cha cha: “Sao cha ít quần áo quá vậy?” Bà Mến nói: “Ông không biết cái quần vừa may cho ngài, gặp người khó ngài cho luôn!”
Áp lực công việc hay bệnh tật hành hạ đôi khi khiến ngài khó chịu, la mắng người chăm sóc mình, nhưng ngay sau đó, khi cơn đau đã dịu, cha đã khiêm nhường nhận lỗi và xin tha thứ.
Ngài tuyệt đối vâng lời bề trên, từ thời Đức cha Dụ, Đức Hồng y Tụng và Đức Tổng Kiệt, dù công việc khó khăn mệt nhọc, ngài vẫn vâng lời làm tất cả mọi việc mà bề trên truyền. Một mình ngài phải rong ruổi cả hai tỉnh Cao Bằng và Lạng Sơn, nhất là khi có kẻ liệt, bất kể đêm ngày hay mưa phùn gió bấc. Như một lần vào một đêm giá buốt, Đức cha Dụ đã sai ngài đi Cao Bằng gấp vì có kẻ liệt, cách nơi ngài ở 200km. Cha và ông trùm đã vội vàng đón xe hàng đi Cao Bằng ngay. Khoảng 3g30 cha con đã đến Bó Tờ nơi có kẻ liệt, nhưng vì trời còn sớm mà nhà xứ lại không có chỗ ngủ, cha con đã nằm nghỉ ngay tại ghế nhà thờ chờ trời sáng, rồi vội vã đi kẻ liệt. Một lần khác, đang khi ngài lên cơn sốt rét và nằm chữa bệnh ở Mỹ Sơn, nghe tin có kẻ liệt đang hấp hối và cần lãnh nhận các bí tích cuối cùng ở Ngạn Sơn, cha vội vàng đi ngay
Cuộc đời của cha luôn vâng lời, khiêm tốn phục vụ, phục vụ đến hơi thở cuối cùng. GIáo phận Lạng Sơn-Cao Bằng thời đó vô cùng đặc biệt. Giáo phận chỉ có một Đức Giám mục già yếu, một Linh mục gần trăm tuổi và một Nữ tu hơn trăm tuổi. Cả ba cây đại thụ gồng mình gánh vác sứ vụ nơi Giáo phận truyền giáo vô vàn thách đố này.
Năm 1999 dù tuổi già và sức yếu, nhưng ngài vẫn lên Cao Bằng dâng lễ Tro ở giáo xứ Thanh Sơn, Bó Tờ, Tà Lùng. Sau khi trở về Lạng Sơn, cha lâm trọng bệnh và vào ngày 31-5-2000, cha đã an nghỉ trong Chúa, hưởng thọ 97 tuổi, kết thúc 84 năm tận hiến cho Chúa ở Giáo phận Lạng Sơn - Cao Bằng.
Cuộc đời tận hiến của cha chính Vinhsơn Hoàng Trọng Quỳnh đã là bài học mạnh mẽ và sống động cho các linh mục hôm nay về đời sống dâng hiến, khó nghèo, khiết tịnh, can đảm và khiêm hạ trong phục vụ yêu thương để trở nên chứng tá cho Tin Mừng Tình Yêu của Chúa Giêsu Kitô nơi miền đất Giáo phận truyền giáo Lạng Sơn-Cao Bằng, dẫu phải đương đầu với muôn khó khăn và thách đố nhưng một niềm tín thác vào Chúa Giêsu Mục Tử Nhân Lành.

 

XIN VÂNG Ý CHA

HÌNH ẢNH NGƯỜI MÔN ĐỆ ĐỨC KI-TÔ

Bài giảng Lễ Giỗ đầu
Cha Chính
Vinh-sơn Hoàng trọng Quỳnh (30-5-2001)

Ngày giỗ là dịp tưởng nhớ người qua đời. Ta họp nhau cầu nguyện cho người quá cố. Ta quây quần bên nhau để ôn lại những kỉ niệm. Ta nói về người đã khuất. Mỗi người giữ một hình ảnh về người đã ra đi. Hình ảnh về Cha Chính Vinh-sơn còn đọng lại nơi tôi là hình ảnh người môn đệ Đức Ki-tô.
Người môn đệ Đức Ki-tô là người khiêm nhường.
Vì chính Đức Ki-tô đã sống khiêm nhường. Người là Thiên chúa nhưng đã tự hạ xuống làm người phàm. Người rất giàu sang nhưng đã tự nguyện sống nghèo hèn. Người là Thày nhưng đã quì xuống rửa chân cho môn đệ. Người vô tội nhưng đã tự nhận mình tội lỗi. Người đã tự nhận : “Con Người đến  không phải để được phục vụ, nhưng để phục vụ” (Mt 20, 28).
Người không ngừng dạy các môn đệ của Người phải khiêm nhường : “Các con hãy học cùng Thày vì Thày hiền lành và khiêm nhường trong lòng” (Mt 11, 29). “Ai lớn nhất trong anh em, thì phải nên như người nhỏ tuổi nhất, và kẻ làm đầu thì phải nên như người phục vụ” (Lc 22, 26).
Cha Chính Vinh-sơn đã học được bài học khiêm nhường của Đức Ki-tô. Nhiều lần Cha Chính kể cho tôi nghe về cuộc đời của Người. Khi kể về mình, Người không bao giờ tự đề cao. Trái lại Người luôn nói sự thực, những sự thực rất khiêm nhường về bản thân và cuộc đời của Người.
Người môn đệ Đức Ki-tô là người từ bỏ mình.
Chính Đức Ki-tô đã luôn từ bỏ mình. Không chỉ từ bỏ một phần mà từ bỏ cả bản thân. Không chỉ từ bỏ những gì  hời hợt bên ngoài mà từ bỏ cả những gì sâu xa nhất trong bản thân người. Cuộc từ bỏ gay go nhất là bỏ ý riêng để làm theo ý Chúa Cha. Người đã hoàn toàn “vâng lời Đức Chúa Cha cho đến chết và chết trên thập giá” (Pl 2, 8). Người đã tự huỷ mình, biến mình thành con số không để cho ý Chúa Cha được thực hiện.
Người dạy các môn đệ : “Ai muốn theo Thầy, phải từ bỏ chính mình, vác thập giá mình mà theo” (Mt 16,24). “Ai không vác thập giá mình mà đi theo tôi, thì không thể làm môn đệ tôi được” (Lc 14,27)
Nghe lời dạy của Chúa, Cha Chính Vinh-sơn đã luôn tiến bước trên con đường từ bỏ mình. Từ khi tự nguyện hiến thân trong bậc tu trì, Người không bao giờ làm theo ý riêng. Khi bề trên cử Người đi học, Người sẵn sàng ra đi. Khi bề trên bảo Người nghỉ học, Người mau mắn ra về không hề khiếu nại hay phản đối. Người không vận động để được chịu chức, nhưng khi bề trên gọi, Người sẵn sàng vâng lời. Đối với Người, ý Chúa được truyền qua lệnh của bề trên, nên Người tuyệt đối vâng theo. 
Người môn đệ Đức Ki-tô là người trung tín.
Vì Thiên chúa là Đấng trung tín.Thiên chúa trung tín đã hứa thì không bao giờ sai lời. Dù loài người thay lòng đổi dạ, Thiên chúa vẫn trung tín với lời giao ước.
Thiên chúa yêu thương, tín nhiệm và tuyển chọn những người trung tín. Người sẽ đặt “người quản gia trung tín và khôn ngoan coi sóc kẻ ăn người ở để cấp phát phần thóc gạo đúng giờ đúng lúc” (Lc 12,42). Những ai trung tín trong việc nhỏ, Người sẽ đặt coi sóc những việc lớn (cf. Mt 25, 21).
Cha Chính Vinh-sơn là một người trung tín. Từ khi dâng mình cho Chúa, Người không bao giờ nghĩ đến việc thoái lui. Người trung tín với Chúa khi gặp may mắn, thuận lợi. Nhưng nhất là Người vẫn trung tín cả khi gặp khó khăn thử thách. Trung tín với Chúa khi được thương yêu nâng đỡ, Người vẫn trung tín cả khi bị bỏ quên, bị thử thách. Dâng mình cho Chúa từ năm lên 15 tuổi, mãi hơn 60 năm sau mới được chịu chức Linh mục, thế mà người vẫn trung tín đến cùng. Chính vì thế, Người đã được Thiên Chúa yêu thương tuyển chọn, trao cả gia nghiệp cho Người coi sóc.
Cha Chính Vinh-sơn là hình ảnh trung thực của người môn đệ Chúa. Hình ảnh đó là một nét đẹp giúp ta nhận ra khuôn mặt của Chúa. Hình ảnh đó không những góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp mà còn giúp xây dựng Nước Trời.
Tất cả chúng ta được mời gọi trở thành môn đệ Chúa. Ta hãy noi gương Cha Chính Vinh-sơn, biết sống khiêm nhường và trung tín, biết từ bỏ mình để trở thành những môn đệ trung thực của Chúa.
Lạy Chúa, xin thương linh hồn Cha Chính Vinh-sơn. Amen.