Các Bài Suy Niệm Chúa Nhật 27 Thường Niên – Năm C
(Kb 1, 2-3; 2, 2-4; 2Tm 1, 6-8, 13-14; Lc 17, 5-10)
“Nếu các con có lòng tin”.
1/ ĐỨC TIN KIÊN TRUNG
(ĐTGM. Giuse Vũ Văn Thiên)
Hành trình Đức tin là một hành trình liên lỉ, suốt đời. Tin vào Chúa là chọn Ngài làm lý tưởng tối thượng của cuộc đời. Đức tin không giống như ghi danh vào một tổ chức xã hội, khi thích thì tuân thủ, khi không hài lòng thì bất mãn tiêu cực. Gia nhập Giáo Hội không giống như xin việc ở một công ty, chỉ nhất thời tạm bợ và đòi hỏi quyền lợi. Tin vào Chúa cũng là sự chọn lựa ưu tiên cho cả cuộc đời. Chính vì vậy mà cần phải có lòng kiên trung, trong mọi biến cố hoàn cảnh.
Thánh Phaolô khuyên nhủ người môn sinh của ngài là Timôthê, hãy “khơi dậy đặc sủng của Thiên Chúa” Đặc sủng này, ông Timôthê đã đón nhận qua nghi thức đặt tay (tức là Bí tích Truyền chức thánh). Đặc sủng, tức là ơn đặc biệt do Chúa ban. Ơn này vẫn hiện hữu trong con người được lĩnh nhận các Bí tích, nhưng cần phải được khơi lại, vì nhiều khi đặc sủng này bị lớp bụi thời gian bao phủ. “Khơi dậy đặc sủng”, tức là tái nhận ra quyền năng của Thiên Chúa hiện hữu nơi chúng ta, giúp chúng ta ý thức bổn phận của mình trong cộng đoàn Giáo Hội. Thánh Phaolô lúc đó đang bị cầm tù. Ông khuyên nhủ dặn dò người môn đệ của mình hãy vững tâm và hãy trung thành với sứ mạng loan báo Tin Mừng, đồng thời sống mẫu mực, để những lời giảng dạy có sức thuyết phục đối với người nghe. Vị Tông đồ minh chứng về lòng trung thành của mình đối với Chúa, ngay cả trong tù ngục xiềng xích.
Trong bài Tin Mừng, một ngày nọ, các môn đệ xin Chúa ban thêm Đức tin, nhưng câu trả lời của Chúa Giêsu xem ra không ăn nhập với câu hỏi của các ông. Theo giáo huấn của Chúa, điều quan trọng không hệ tại ở việc chúng ta có nhiều Đức tin hay ít, nhưng là ở ý thức về Đức tin nơi chúng ta. Đối với người tín hữu, Đức tin luôn hiện hữu từ ngày được thanh tẩy. Qua Bí tích Thanh tẩy, Chúa ban cho chúng ta Đức tin, như một món quà vô giá. Món quà ấy, luôn hiện diện trong tâm hồn chúng ta và để lại dấu ấn không thể xoá nhoà. Có những người để cho lớp thời gian che phủ, đến nỗi Đức tin bị bóp nghẹt. Như thế, theo Chúa Giêsu, mỗi người tín hữu phải khơi lên ngọn lửa Đức tin nơi cuộc đời mình, để ngọn lửa ấy soi sáng mọi hành động, sưởi ấm con tim và tăng cường sức mạnh nơi họ.
Đức tin Chúa ban là món quà quý giá đem lại niềm vui, đồng thời cũng là nguồn sức mạnh để chúng ta vươn lên giữa dòng đời. Xã hội thời Đức Giêsu là chế độ nô lệ. Vì thế, trong giáo huấn của Người, chúng ta vẫn thấy những hình ảnh ông chủ và người nô lệ hoặc người đầy tớ. Chúa đã dùng những hình ảnh và quan niệm thời bấy giờ, để diễn tả nội dung giáo huấn của Người. Những người đầy tớ, đương nhiên phải làm bổn phận của người đầy tớ. Người đầy tớ không có quyền đòi hỏi nơi ông chủ. Ông Chủ tối cao chính là Thiên Chúa. Ngài dựng nên con người và cho họ hiện hữu trên trái đất này. Của cải vật chất mà mỗi người đang sở hữu, thực ra cũng chỉ là tài sản Chúa trao cho quản lý và sinh lợi. Có những người quản lý trung tín, nhưng cũng có những người quản lý bất trung. Trong Tin Mừng thánh Luca, nhiều lần Chúa Giêsu đã mạnh mẽ lên án những người giàu có mà cậy tiền cậy của để khinh thường người khác, nhất là ích kỷ độc đoán và dửng dưng với người nghèo khổ. Người quản lý trung tín vừa biết chăm lo để tài sản được sinh lợi, vừa biết phân phát để giúp đỡ người khác. Con Thiên Chúa làm người đã trở nên đầy tớ (tức là người phục vụ) của mọi người. Nhờ mầu nhiệm Nhập thể và Cứu cuộc, con người, vốn thấp hèn và tội lỗi, lại trở nên thánh thiện cao sang.
“Khi anh em đã làm tất cả những gì theo lệnh phải làm, thì hãy nói: chúng tôi chỉ là những đầy tớ vô dụng. Chúng tôi đã chỉ làm việc bổn phận đấy thôi”. Lời dạy của Chúa có thể gây sốc đối với chúng ta! Nhưng Chúa Giêsu muốn khẳng định, ở đời này, mỗi khi làm được việc gì, suy cho cùng, đó cũng làm những việc bổn phận mình mà thôi. Người dạy ta khiêm tốn khi thành công, kiên trì khi thất bại, và nhất là đừng cậy mình ỷ thế, vênh vang tự đắc khi làm được những việc lớn lao.
Như trên đã nói, hành trình Đức tin là hành trình liên lỷ suốt đời. Hành trình Đức tin cũng nhiều nỗi gian truân. Ngôn sứ Kha-ba-khúc hoạt động dưới thời Giơ-hô-gia-kim. Đây là giai đoạn đen tối của lịch sử Do Thái: luân lý suy đồi, tôn giáo pha tạp, vua quan lầm lạc và đi ngược lại với giáo huấn của Chúa. Sách mang tên Kha-ba-cúc được viết khoảng từ năm 612 đến 597 trước Công nguyên. Tác giả than vãn với Chúa, vì dân tộc suy đồi. Ông phàn nàn vì cầu nguyện mãi mà Chúa không đáp lời. Chính trong bối cảnh đó, Chúa đã trả lời ông. Ngài hứa với ông, người công chính sẽ được Chúa bù đắp, kẻ gian ác sẽ phải diệt vong. Ngài phán: “Này đây, ai không có tâm hồn ngay thẳng sẽ ngã gục, còn người công chính thì sẽ được sống, nhờ lòng thành tín của mình.” Lời hứa này đã tiếp sức cho vị ngôn sứ, để ông can đảm thực thi sứ vụ của mình, vì ông biết ông luôn có Chúa ở cùng.
Trong bối cảnh hiện tại, người tín hữu đôi khi bị cám dỗ chán nản, vì những người tin vào Chúa là một thiểu số quá ít. Hơn nữa, những khuynh hướng và quan điểm tục hoá đang làm cho Đức tin phai nhạt. Rồi bạo lực tràn lan trong xã hội. Khi chứng kiến những bất công, hoặc khi phải đối diện với những khó khăn thử thách, nhiều khi chúng ta cũng thốt lên như ngôn sứ Kha-ba-cúc: “Cho đến bao giờ, lạy Đức Chúa, con kêu cứu mà Ngài chẳng đoái nghe, con la lên: “Bạo tàn!” mà Ngài không cứu vớt?”. Từ nơi sâu thẳm của tâm hồn, Chúa vẫn đang ngỏ lời với chúng ta. Ngài khuyên chúng ta hãy kiên trung trước mọi thử thách. Những ai sống công chính sẽ không bao giờ bị bỏ rơi. Lịch sử cứu độ và lịch sử cá nhân mỗi người đã chứng minh điều đó.
Khi gia nhập Giáo Hội qua Bí tích Thanh tẩy, mỗi chúng ta, dù còn nhỏ, đã tuyên xưng Đức tin và hứa từ bỏ ma quỷ, từ bỏ những hành vi ám muội xấu xa để sống xứng đáng là con cái ánh sáng. Nhiều người tín hữu không ý thức lời hứa ấy, thậm chí họ không biết là cha mẹ và người đỡ đầu đã thay họ để tuyên xưng những điều này. Chính vì thiếu hiểu biết, nên đời sống Đức tin của họ mờ nhạt. Lời thề hứa từ bỏ ma quỷ, từ bỏ tội lỗi vì thế mà không được tôn trọng giữ gìn.
Cũng có người quan niệm lệch lạc, cho rằng tuyên xưng Đức tin trong kinh Tin Kính là đủ. Đức tin kiên trung thể hiện qua việc tuyên xưng Đức tin trong Phụng vụ và việc sống Đức tin trong cuộc đời. Phụng vụ giúp ta tăng trưởng Đức tin. Đời sống cụ thể là nơi chúng ta làm chứng cho Đức tin. Đức tin tuyên xưng, phải đi đôi với Đức tin thực hành. Tinh thần Đức tin phải thấm nhập cuộc sống gia đình cũng như mọi lĩnh vực của đời sống. Một cách cụ thể, người tin Chúa phải tránh nói dối, tránh xúc phạm đến danh dự, tài sản và thân thể người khác. Người tin Chúa phải luôn xác định rằng, mọi hành vi và tư tưởng của tôi, Chúa đều thấu hiểu. Ngài biết rõ và Ngài sẽ xét xử tôi về những hành vi đó. Nếu luôn tâm niệm như thế, người Kitô hữu sẽ cảm nhận được giá trị của cuộc sống và trân trọng từng phút giây cuộc đời. Bởi lẽ mỗi phút giây ấy là cơ hội để chúng ta gặp Chúa và thực thi giáo huấn của Người.
“Ngày hôm nay, ước gì anh em nghe tiếng Chúa. Người phán: các ngươi chớ cứng lòng”. Lời Thánh vịnh nhắc nhở chúng ta về giây phút hiện tại của cuộc sống trần gian. Hãy nghe tiếng Chúa. Không bao giờ là muộn, vì Chúa bao dung và rộng lượng thứ tha. Hãy xác tín nơi Ngài, dù tội lỗi đến đâu chăng nữa. Tin vào Ngài sẽ không bao giờ thất vọng, vì Chúa là Đấng tín trung.
2/ ĐỨC TIN
(ĐTGM. Giuse Ngô Quang Kiệt)
Đời sống trần gian rất nhiều thử thách. Đó là một cuộc chiến khốc liệt. Với rất nhiều đau khổ. Trần gian thực là một “thung lũng nước mắt”, là bể khổ. Khiến con người yếu đuối ngã gục. Những đau khổ như bóng tối phủ vây. Khiến con người hầu như lạc lối. Không còn biết đi đâu về đâu. Biến trần gian thành bến mê. Để có thể vượt biển trần gian, đạt tới bến quê Thiên đàng bình an, cần có đức tin vững mạnh. Lời Chúa hôm nay cho ta hiểu đức tin giúp ta vượt qua đêm tối trần gian thế nào.
1. Đức tin giúp ta vững tin vào Lời Chúa.
Tiên tri Khabacuc cho thấy thế giới là một bóng tối khủng khiếp. Vì tội ác tràn ngập. Bạo tàn khắp nơi. Kẻ ác thắng thế. Không có ngày nào bình an. Không có nơi nào yên ổn. “Trước mắt con, toàn là cảnh phá phách, bạo tàn, chỗ nào cũng thấy tranh chấp và cãi cọ”. Trong khi đó Thiên Chúa dường như vắng mặt. Hoặc có mặt cũng chỉ đứng nhìn.
Trong bóng tối dầy đặc ấy, Lời Chúa hứa là ngọn đèn soi bước. Cho vị tiên tri vững vàng lần mò trong đêm tối. Tin tưởng “thị kiến ấy sẽ xảy ra vào thời ấn định. Nó đang tiến nhanh tới chỗ hoàn thành”.
Vì tin tưởng nên dù đau khổ, vị tiên tri cũng vẫn sống công chính. Trong khi những kẻ thiếu niềm tin ngã gục thì người vững tin sẽ đứng vững. “Này đây, ai không có tâm hồn ngay thẳng sẽ ngã gục, còn người công chính thì sẽ được sống, nhờ lòng thành tín của mình.”
2. Đức tin giúp ta kết hợp với Chúa Giêsu.
Thánh Phaolô lại nhìn thế giới đầy bóng tối đau khổ là một cuộc chiến đấu. Chiến đấu với đau khổ để vượt qua. Chiến đấu với chính mình để không nản lòng.
Hãy an tâm chiến đấu. Vì khi chịu phép rửa tội ta đã được nhận Thánh Thần. Nhất là những người được đặt tay đặc biệt. Chúa Thánh Thần sẽ ban ơn sức mạnh. Giúp ta đủ bình tĩnh đối đầu với đau khổ. Và giúp ta đủ sức chiến thắng bóng tối.
Khi ta quyết tâm lao vào cuộc chiến không nhượng bộ, không sợ hãi, kỳ tích phát sinh. Khi ấy ta được đồng lao cộng khổ với Chúa Giêsu. Chúa Giêsu cho ta được kết hợp với Người. Chính trong đức tin và đức mến này mà ta đủ sức chiến đấu. Và với Chúa Giêsu ta sẽ chiến thắng.
3. Đức tin giúp ta chiến thắng nhờ Chúa Giêsu
Khi kết hợp nên một với Chúa Giêsu, ta không phải làm gì nữa. Chính Chúa làm việc trong ta. Khi ta từ bỏ mình hoàn toàn, Chúa hoàn toàn chiếm ngự trong ta. Bấy giờ lời nói và hành động của ta là của Chúa. Nên phát sinh hiệu quả tối đa. Như Chúa dạy hôm nay: “Nếu anh em có lòng tin lớn bằng hạt cải, thì dù anh em bảo cây dâu này: ‘Hãy bật rễ lên, xuống dưới biển kia mà mọc’, nó cũng sẽ vâng lời anh em.” Đó là trường hợp của Phêrô khi chữa người què bẩm sinh. Sách Công vụ Tông đồ thuật lại: “Bấy giờ ông Phêrô nói: “Vàng bạc thì tôi không có; nhưng cái tôi có, tôi cho anh đây: nhân danh Chúa Giêsu Kitô người Nazareth, anh đứng dậy mà đi!” rồi ông nắm chặt lấy tay mặt anh, kéo anh trỗi dậy. Lập tức bàn chân và xương mắt cá của anh trở nên cứng cáp. Anh đứng phắt dậy, đi lại được”. (Cv 3,5-7).
Khi ta hoàn toàn từ bỏ bản thân. Hoàn toàn để Chúa sử dụng. Ta trở nên dụng cụ của Chúa. Trở nên tôi tớ vô dụng của Chúa. Chúa sẽ làm việc. Và đức tin đưa đến chiến thắng.
Nhưng có lẽ đức tin của ta còn yếu kém. Mà những gian nan khốn khó trong đời sống còn rất nhiều. Vậy ta hãy noi gương các tông đồ tha thiết cầu xin Chúa: “Lạy Thầy, xin thêm lòng tin cho chúng con”.
KIỂM ĐIỂM ĐỜI SỐNG
1.Khabacuc đã làm gì để vượt qua thung lũng đầy nước mắt?
2.Timôthê đã nhờ bí quyết nào để chiến đấu với đau khổ?
3.Người đầy tớ vô dụng là gì?
4.Bạn đã sống đức tin chưa?
3/ TẠI SAO PHẢI XIN THÊM LÒNG TIN?
(Lm. Vinhsơn Ngọc Biển SSP)
Các Tông đồ đã được Đức Giêsu mạc khải nhiều lần về Ngài qua những lời giảng dạy và nơi các dấu lạ điềm thiêng. Ngài lại còn ban cho các ông quyền năng để dẹp trừ những thần ô uế và chữa lành bệnh tật (x. Mt 10, 1-2), nhằm củng cố niềm tin cho họ. Tuy nhiên, vì mang trong mình thân phận con người, các Tông đồ thấy có những lúc còn quá yếu đuối, nên các ông mới cất tiếng xin với Đức Giêsu: “Thưa Thầy, xin thêm lòng tin cho chúng con” (Lc 17, 5).
Lời cầu xin này toát lên nỗi trăn trở trước sứ mạng và sự lo sợ trước những thách đố lớn lao của sứ vụ mà các Tông đồ sẽ đón nhận sau này. Đây cũng là tâm tình của mỗi chúng ta ngày hôm nay.
1. Tại sao phải xin thêm lòng tin?
“Thưa Thầy, xin thêm lòng tin cho chúng con” (Lc 17, 5). Lời cầu xin đó của các Tông đồ cho thấy đức tin không phải do cố gắng của con người mà đạt được, nhưng nó được xuất phát từ Thiên Chúa và do tình thương của Ngài. Vì vậy, Ngài trao ban cho ai tùy ý. Hệ quả chân thực của đức tin chính là lòng kiên trì, trung thành, can đảm và phó thác nơi Thiên Chúa (x. Mt 6, 25 -34).
Lời Chúa trong bài Tin Mừng hôm nay làm toát lên đặc tính đó của đức tin: “Xin Thầy ban thêm lòng tin cho chúng con” (Lc 17,5). Lời cầu xin này được cất lên phát xuất từ con tim của các Tông đồ. Các ông được chứng kiến nhiều phép lạ Thầy mình đã làm, nhưng cũng cảm nghiệm được sự khó khăn, phức tạp trong quá trình loan báo Nước Trời của Đức Giêsu. Đồng thời, các ông cũng thấy được trách nhiệm quá lớn lao nơi sứ vụ mà rồi đây các ông sẽ tiếp nhận. Bên cạnh đó là những đòi hỏi quá khắt khe của luật mới nơi người môn đệ Đức Giêsu. Vì thế, các ông không khỏi những lo lắng trước trách nhiệm to lớn đó. Các ông xin Chúa ban thêm lòng tin là để giúp các ông đứng vững trước mọi cuồng phong bão tố trên hành trình loan báo Tin Mừng và để xứng đáng trong tư cách là người môn đệ chân chính.
“Thưa Thầy, xin thêm lòng tin cho chúng con” (Lc 17, 5) còn là một cách minh chứng cho thấy đức tin của các ông chưa đủ lớn. Và như thế, không thể đối diện với những nghịch cảnh trên hành trình theo Chúa cũng như loan truyền sứ vụ. Một cách gián tiếp, chúng ta nhận thấy các Tông đồ đang lâm vào hoàn cảnh khó khăn. Khó khăn lớn nhất đối với các ông lúc này là thử thách về niềm tin vào chính con người Đức Giêsu. Có lẽ các ông ít nhiều vẫn mang trong mình những tâm trạng hoài nghi và tự hỏi về vị Thầy mà các ông đã bỏ mọi sự để đi theo: Đức Giêsu này có phải là Đấng mà muôn dân mong đợi hay không? Tại sao Ngài là Thiên Chúa mà vẫn chấp nhận bị người ta xua đuổi, khinh thường…? Tại sao Ngài không thiết lập và tổ chức triều đình để đem lại sự giàu sang, phồn thịnh cho nhân loại…?
Đức Giêsu thấy được tâm trạng hoang mang cũng như cái tôi ích kỷ của họ nổi lên, điều này được biểu hiện qua việc tranh nhau xem ai là người lớn nhất trong Nước Trời, rồi bà mẹ của Giacôbê và Gioan đến xin cho một ngồi bên tả, một bên hữu…! Nhân cơ hội này, Đức Giêsu đã dạy cho họ bài học yêu thương, khiêm tốn và phục vụ. Thật thế, đức tin phải đi đôi với việc làm, nghĩa là phải “hoạt động qua đức ái” (Gal 5,6) vì: “Đức tin không có việc làm là đức tin chết” (Gc 2:17). Đức tin đi đôi với sự trung thành phục vụ (x. Ga 12,26). Đức tin không phải để khoe khoang. Vì thế, Đức Giêsu đã lấy hình ảnh người tôi tớ trong vai trò phục vụ để giáo huấn cho các ông bài học về sự khiêm tốn trong phục vụ: “Ðối với anh em cũng vậy: khi đã làm tất cả những gì theo lệnh phải làm, thì hãy nói: chúng tôi là những đầy tớ vô dụng, chúng tôi đã chỉ làm việc bổn phận đấy thôi” (Lc 17,10).
Như vậy, các ông thấy rõ những đòi hỏi của Đức Giêsu và nhận thấy con người mình yếu đuối, nên các ông cần thêm lòng tin để tin vào Chúa hơn, yêu người hơn, khiêm tốn hơn, và phục vụ cách vô vị lợi hơn.
2. Sống Đức Tin trong đời thường
Còn chúng ta ngày hôm nay thì sao? Trong cuộc sống, ngoài xã hội, nơi thương trường, nhiều lúc chúng ta cảm thấy mình bất lực hoặc hèn nhát không dám can đảm để làm chứng cho Chúa. Lý do là vì thiếu niềm xác tín nơi Chúa. Vì thế, lời cầu xin của cácTông đồ khi xưa cũng là lời cầu nguyện của mỗi chúng ta ngày hôm nay.
Quả thật, xã hội ngày hôm nay nhiều người sống rất vô cảm, ít tương trợ lẫn nhau, và nhiều khi còn cắn xé lẫn nhau, hệ quả xảy ra là: tham nhũng, bóc lột, đàn áp những người thấp cổ bé họng… đứng trước những bạo nạn đó, nhiều khi chúng ta thấy mình quá nhỏ bé nên không dám lên tiếng, không dám nói lên chính kiến của mình, không dám thể hiện một nghĩa cử liên đới với những anh chị em đang lâm nạn. Những lúc chúng ta cảm thấy bất lực vì sợ hãi như vậy, ấy là lúc chúng ta cần phải: “Xin Chúa ban thêm lòng tin cho chúng ta” (x. Lc 17,5).
Câu nói của Karl Marx đáng để cho mỗi chúng ta suy nghĩ: “Chỉ có súc vật mới quay lưng lại với nỗi đau đồng loại mà chăm chút bộ lông của mình”. Chớ trêu thay, sự thật này đang là chuyện rất bình thường trong một xã hội hiện đại. Chúng ta biết nó là không tốt, nhưng đôi khi chúng ta cũng sống không kém gì họ, hay không bao giờ dám đứng lên đi ngược dòng để tìm về sự thật và xây dựng tình liên đới chỉ vì sợ sự liên lụy. Đây chính là yếu đuối của chúng ta. Vì thế chúng ta hãy: “Xin Chúa ban thêm lòng tin cho chúng ta” (x. Lc 17,5).
Trong cuộc sống, nhiều khi chúng ta xin Chúa mãi mà vẫn không được những ơn chúng ta xin. Những lúc đó, chúng ta hay phàn nàn trách móc Chúa vì Ngài không nhận lời. Ta thấy tâm trạng của mình lúc này có phần giống tiên tri Kha-ba-cúc trong bài đọc I, ông phải chịu đựng những điều nghiệt ngã tương tự: “Con la lên: Bạo tàn! Mà Ngài không cứu vớt”; “Cho đến bao giờ, lạy Đức Chúa, con kêu van mà Ngài chẳng đoái nghe?” (Kb 1,2-3). Tuy nhiên, chúng ta đâu biết được rằng: “Có người nào trong anh em, khi con mình xin cái bánh, mà lại cho nó hòn đá? Hoặc nó xin con cá, mà lại cho nó con rắn? Vậy nếu anh em là những kẻ xấu, mà còn biết cho con cái mình những của tốt lành, phương chi Cha anh em, Ðấng ngự trên trời, Người sẽ ban những của tốt lành cho những kẻ xin Người” (Mt 7, 9-11). Chúng ta chưa nhận được là vì chưa có niềm tin đủ mạnh. Vì thế, chúng ta cũng cần: “Xin Chúa thêm lòng tin cho chúng ta” (x. Lc 17,5).
Trên thương trường, nhiều khi chúng ta bị cám dỗ làm ăn bất chính. Vẫn biết là tội, nhưng nhiều người làm như thế, nếu chúng ta không thế thì không thể sống được, và chúng ta đã sẵng sàng thỏa hiệp với gian dối, để làm ăn bất chính. Những lúc như thế, chúng ta phải xin với Chúa như các Tông đồ: “Xin Thầy thêm lòng tin cho chúng con” (Lc 17, 5).
Lạy Chúa Giêsu, lời cầu xin của các Tông đồ khi xưa cũng là lời cầu xin của chúng con ngày hôm nay: “Xin Chúa ban thêm lòng tin cho chúng con”, để chúng con vững bước trên con đường theo Chúa và sẵn sàng thi hành sứ vụ Chúa trao phó. Amen.
