SUY NIỆM LỄ CHÚA THÁNH THẦN HIỆN XUỐNG, NĂM C
(Cv 2,1-11; 1Cr 12,3b-7.12-13; Ga 20,19-23)
1/ ĐẤNG HỒI SINH
(ĐTGM Giuse Vũ Văn Thiên)
Thế giới của chúng ta trong hai năm vừa qua đã trở nên tiêu điều do đại dịch Covid-19. Ngoài những hệ luỵ về kinh tế, những tổn thương tâm lý cũng rất nghiêm trọng và cần phải một thời gian dài mới hy vọng phục hồi. Khi thế giới còn đang phải đối mặt với dịch bệnh, thì chiến tranh lại bùng nổ ở một quốc gia Âu châu, khiến cho hoà bình thế giới bị đe doạ. Những hệ luỵ của cuộc chiến tranh này còn nghiêm trọng hơn hậu quả của dịch bệnh. Đối với người Kitô hữu, chúng ta tin vào quyền năng của Thiên Chúa. Lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống, chúng ta xin Ngôi Ba Thiên Chúa phục hồi những thương tổn trong đời sống con người và trong xã hội. Thánh vịnh 103 đã trình bày tác động canh tân của Chúa Thánh Thần: Sinh khí của Ngài, Ngài gửi tới, là chúng được dựng nên, và Ngài đổi mới mặt đất này.
Chúa Thánh Thần là Đấng canh tân tâm hồn. Trước những bon chen bận rộn và lo toan của cuộc sống, tâm hồn chúng ta bị vấy bẩn vì những tham vọng trần tục. Tiếng nói của Chúa nhiều khi bị lấn át, thậm chí bị bóp nghẹt trong tâm hồn và trong cuộc đời chúng ta. Thánh Thần Chúa sẽ phục hồi những thương tổn, chữa lành những bệnh tật thiêng liêng, đó là sự khô khan, lười biếng, những cứng cỏi, dửng dưng trước nỗi đau của tha nhân bạn bè. Nội dung Ca tiếp liên trong Phụng vụ hôm nay nói đến những tác động canh tân của Chúa Thánh Thần nơi tâm hồn con người. “Tâm bình, thế giới bình”. Nếu tâm hồn con người bình an, thế giới sẽ bình an. Khi tâm hồn thanh thản, họ sẽ sống thân thiện với thế giới xung quanh, và cùng nhau xây dựng một thế giới an bình.
Chúa Thánh Thần là Đấng canh tân vũ trụ. Thế giới của chúng ta vẫn được gọi là “thế giới hiện đại”. Tuy vậy, nếu nền văn minh đang phát triển với tốc độ nhanh chóng, thì tình người và những đức tính nhân bản lại đang khủng hoảng nghiêm trọng. Vẫn còn đó những xung đột sắc tộc và tôn giáo, đến mức chém giết và huỷ diệt lẫn nhau. Danh Thiên Chúa bị con người lợi dụng để biện minh cho hành động sát nhân của mình. Chúa Giêsu đã báo trước tình trạng này, khi Người căn dặn các môn đệ: “Sẽ đến lúc kẻ nào giết anh em cũng tưởng mình phụng thờ Thiên Chúa. Họ sẽ làm như thế, bởi vì họ không biết Cha, cũng chẳng biết Thầy” (Ga 16,23). Cùng với nhân loại bị thương tổn do ghen ghét thù hận, thiên nhiên vũ trụ là căn nhà chung của chúng ta cũng bị thương tổn nghiêm trọng. Mẹ Thiên Nhiên đang lên tiếng gào thét trước thái độ thờ ơ và những hành vi xâm phạm môi trường. Xúc phạm đến thiên nhiên là xúc phạm Đấng Sáng tạo, vì thiên nhiên là tác phẩm Thiên Chúa tạo dựng. Tác phẩm này phản ánh vinh quang và sự thánh thiện của Ngài. Xúc phạm thiên nhiên cũng là huỷ diệt chính mình, vì thiên nhiên là tương lai của chính chúng ta. Chúng ta xin Chúa Thánh Thần canh tân đổi mới vũ trụ, để tìm lại sự quân bình trong đời sống con người, và sự hài hoà Thiên – Địa – Nhân như quan niệm và lý tưởng của người Á đông chúng ta. Khi mối tương quan này được tôn trọng, con người sẽ tìm thấy hạnh phúc.
Nếu Chúa Thánh Thần là Đấng Canh tân đổi mới, thì mỗi chúng ta lại được mời gọi cộng tác với Ngài trong sự nghiệp canh tân này. Khi nói về Đấng Bảo Trợ, Chúa Giêsu nói “Ngài sẽ làm chứng về Thầy. Cả anh em nữa, anh em cũng làm chứng về Thầy, vì anh em ở với Thầy từ ban đầu” (Ga 15,26-27). Như thế, người Kitô hữu cũng có một chức năng như Chúa Thánh Thần, là chức năng làm chứng cho Chúa Giêsu. Nói cách khác, Kitô hữu làm chứng cho Chúa Giêsu nhờ sức mạnh và ơn soi sáng của Chúa Thánh Thần, vì Ngài là Đấng ban sức mạnh. Ngày lễ Ngũ Tuần, cũng vẫn những con người ấy là Phêrô và các tông đồ, trước đó còn sợ sệt nhút nhát đóng kín cửa vì sợ người Do Thái, bỗng chốc trở nên mạnh mẽ và khôn ngoan phi thường. Chúa Thánh Thần đến ban cho các ông sức mạnh. Cùng với Chúa Thánh Thần, các ông rao giảng Chúa Giêsu phục sinh với lòng can đảm và xác tín. Ngày hôm nay, cùng với Chúa Thánh Thần, chúng ta làm chứng cho Chúa Giêsu. Có thể nói, Thánh Thần là vị chứng nhân vô hình, còn chúng ta là những chứng nhân hữu hình. Chúa Thánh Thần tác động nơi chúng ta, nhờ Ngài mà chúng ta có đủ can đảm và khôn ngoan làm chứng cho Chúa. Tác động của Chúa Thánh Thần thật kỳ diệu: Ngài vừa ban sức mạnh cho người rao giảng, đồng thời mở lòng mở trí người nghe, để họ hiểu Lời Chân lý. Những khách hành hương ở Giêrusalem hôm đó đến từ nhiều miền đất khác nhau, nhưng lạ thay, họ hiểu hết những gì ông Phêrô và các tông đồ rao giảng. Họ ngạc nhiên trước sự thông thái mà Chúa Thánh Thần ban cho các ông. Được trang bị bằng sức mạnh của Chúa Thánh Thần, Kitô hữu mọi thời đại có thể rao giảng Đức Giêsu cho những người đương thời. Chính Chúa Thánh Thần tác động nơi người giảng cũng như nơi người nghe, để Lời sinh hoa kết trái.
Là Đấng canh tân đổi mới, Chúa Thánh Thần cũng là Đấng liên kết các Kitô hữu. Thánh Phaolô đã dùng hình ảnh một thân thể để chứng minh điều này. Sống trong Giáo Hội, mỗi chúng ta là một chi thể của thân thể có Chúa Giêsu là Đầu. Chúa Thánh Thần gắn bó chúng ta với Chúa Giêsu và với nhau, để làm nên một thân thể tràn đầy sức sống. Gắn bó với Chúa Giêsu, chúng ta hiệp thông với Thiên Chúa (hiệp thông chiều dọc). Liên kết với mọi người, chúng ta được hiệp thông với anh chị em mình (hiệp thông chiều ngang). Sự hiệp thông hai chiều này giúp chúng ta đón nhận sức sống từ nơi Thiên Chúa và củng cố tình huynh đệ đối với nhau. Chúa Thánh Thần luôn củng cố tình hiệp thông ấy một cách khôn ngoan huyền nhiệm. Sự hiệp thông này làm nên vẻ đẹp của Giáo Hội Chúa Kitô.
Chúa Thánh Thần là Đấng ban cho chúng ta niềm hy vọng. Dù trong hoàn cảnh bi đát đến đâu chăng nữa, Kitô hữu không mất niềm hy vọng, vì Thiên Chúa là Cha giàu lòng thương xót. Ngôn sứ Egiêkien được mệnh danh là vị ngôn sứ của niềm hy vọng. Vào lúc dân Do Thái sống cảnh lưu đày ở Babylone, xa quê cha đất tổ, họ cảm thấy dường như Thiên Chúa bỏ rơi họ. Vị Ngôn sứ của chúng ta đã động viên khích lệ dân lưu đày. Ông khẳng định với họ: Thiên Chúa không bỏ rơi dân người. qua hình ảnh những bộ xương khô rải rác trong sa mạc, nhờ tác động của Thần Khí Thiên Chúa, lại trở nên những con người mạnh khoẻ cường tráng, vị ngôn sứ diễn tả quyền năng và tình thương của Thiên Chúa: cho dù dân Do Thái tàn tạ giống như những bộ xương khô, Thiên Chúa sẽ phục hồi và làm cho họ trở nên những con người bằng xương bằng thịt, sức sống sung mãn và hạnh phúc tràn đầy (x. Ed 37,1-14).
Thế giới hôm nay, đôi lúc giống như cảnh hoang tàn với những bộ xương khô không còn sinh khí. Đó là gia đình ly tán. Đó là anh em huynh đệ tương tàn. Đó là những khó khăn về kinh tế, chồng chất nợ nần. Đó còn là những mâu thuẫn trong tương quan cá nhân và đoàn thể. Đó cũng là những hệ luỵ tàn khốc của đại dịch chúng ta đã và còn đang trải qua. Lễ Hiện Xuống nhắc chúng ta: Chúa Thánh Thần là Đấng phục hồi. Đối với những ai trông cậy, Ngài sẽ làm cho con tim sẽ vui trở lại, đau thương lùi xa và cầu vồng hy vọng xuất hiện.
“Chúc tụng Chúa đi, hồn tôi hỡi! Chúc tụng Chúa đi, hỡi anh chị em! Vì Chúa chúng ta thờ là Đấng muôn trùng cao cả! Ai tin cậy vào Ngài, sẽ tìm thấy bình an hạnh phúc. Xin cho chúng ta cảm nhận được hạnh phúc ấy ngay trong cuộc sống hôm nay. Amen.
2/ RA ĐI-THA THỨ
(ĐTGM. Giuse Ngô Quang Kiệt)
Khi nói về Chúa Thánh Thần, ta thường nghĩ đến bảy ơn Người ban qua bí tích Thêm Sức. Ta như người lãnh nhận một cách thụ động. Và những ơn Người ban chẳng ảnh hưởng gì đến đời sống ta. Đó thực là một quan niệm sai lầm tai hại. Thực ra, Đức Chúa Thánh Thần là nguồn sự sống mãnh liệt, là sự trẻ trung của Giáo Hội, là năng lực đổi mới thế giới. Hãy đọc lại bài đọc I, ta sẽ thấy sức mạnh đổi mới của Người mãnh liệt như thế nào. Người như luồng gió cường tráng. Người như ngọn lửa bừng bừng. Luồng gió và ngọn lửa ấy đã khơi dậy nguồn năng lực tiềm ẩn nơi những bác thuyền chài thất học, biến họ thành những con người thay đổi thế giới. Nhận lãnh ơn Đức Chúa Thánh Thần là nhận lãnh sứ mạng hành động. Hôm nay, Chúa Giêsu tóm tắt sứ mạng hành động đó qua 2 nhiệm vụ: Ra đi và Tha thứ.
Nhiệm vụ thứ nhất mà Đức Giêsu trao cho các môn đệ khi ban Thánh Thần cho các ông, đó là RA ĐI: “Như Cha đã sai Thầy, Thầy cũng sai các con”. Nhận lãnh Chúa Thánh Thần là được sai đi. Chúa Thánh Thần là sức mạnh hành động. Người không thể bị giam hãm trong những căn phòng đóng kín cửa. Người không ưa thích những tâm hồn khép kín trong ủ rũ điêu tàn. Người đến đâu là mở tung cửa nhà ra đến đấy. Mở ra để đón lấy những luồn gió mới tươi mát. Mở ra để đón nhận mọi người đến với mình. Và nhất là mở ra để mình đến với mọi người. Một cuộc sống không giao tiếp sẽ trở nên nghèo nàn, tàn lụi. Một tâm hồn chỉ quy hướng về bản thân sẽ chẳng khác một vũng ao tù, ô nhiễm. Ra đi sẽ giúp ta nên phong phú, mạnh mẽ. Ra đi không phải là lang thang không mục đích, nhưng là đi đến những địa chỉ Thánh Thần muốn gửi ta đến. Những địa chỉ Thánh Thần muốn ta đến đó là “loan báo Tin Mừng cho kẻ nghèo hèn, công bố cho kẻ bị giam cầm biết họ được tha, cho người mù biết họ được sáng mắt, trả lại tự do cho người bị áp bức, công bố một năm hồng ân của Thiên Chúa” (Lc 4,18-19). Chúa Thánh Thần sẽ mở tung cánh cửa ích kỷ. Người sẽ phá tan cánh cửa hẹp hòi. Người sẽ củng cố những tâm hồn nhút nhát. Người sẽ quét sạch mọi lớp bụi bặm rêu phong. Người sẽ đổ tràn vào hồn ta nguồn nhựa sống mới giúp ta hăng hái lên đường.
Nhiệm vụ thứ hai mà Đức Giêsu trao cho các môn đệ khi ban Thánh Thần cho các ông, đó là THA THỨ: “Anh em tha tội cho ai thì người ấy được tha”. Tha thứ, hoà giải luôn là một vấn đề lớn của thế giới. Trên thế giới, những cuộc chiến tranh, chia rẽ, xung khắc xảy ra hầu như hằng ngày. Con người là bất toàn, nên sống chung là có bất đồng, xung khắc. Nếu cứ mỗi lần có xung khắc, ta loại trừ đi một người bạn, thì có lẽ cuối cùng ta sẽ chẳng còn người bạn nào. Người ta không thể sống một mình. Mỗi người đều cần đến người khác. Sống chung với nhau là một nhu cầu. Vì thế, việc tha thứ, hoà giải là vô cùng cần thiết. Hoà giải hệ tại ở hai động tác: xin lỗi và tha lỗi. Hai việc đều khó làm. Vì con người đầy tự ái. Dù biết mình lỡ lầm, nhưng ít có ai đủ can đảm nhận lỗi và xin lỗi. Xin lỗi đã khó, tha lỗi còn khó hơn. Chính vì thế, việc hoà giải cần rất nhiều ơn Chúa Thánh Thần, ở đây, ta phải nhìn vào Đức Thánh Cha Gioan-Phaolô như tấm gương sáng chói. Người là tấm gương sáng về sự ra đi. Cuộc đời Người là một cuộc ra đi không biết mệt mỏi. Dù tuổi cao sức yếu, nhưng Người vẫn lên đường đi đến với mọi dân tộc, mọi đất nước. Người tiếp xúc với tất cả mọi người không phân biệt tôn giáo, chính kiến, mầu da, chủng tộc, ngôn ngữ. Người đi đến với cả những kẻ chống đối, bất hoà và thù nghịch với Người. Để chuẩn bị đón mừng Năm Thánh, Người đã làm một cử chỉ ngoạn mục chưa từng có trong lịch sử Giáo Hội. Đó là Người công khai nhìn nhận những lỗi lầm của Giáo Hội để xin mọi người tha thứ. Đây quả là một hoạt động của Chúa Thánh Thần để thanh tẩy Giáo Hội. Đức Thánh Cha đã được ơn Chúa Thánh Thần nên đã ra đi làm hoà với mọi người. Chính cử chỉ khiêm nhường ấy đã giúp đổi mới Giáo Hội, đem đến cho Giáo Hội một khuôn mặt mới trẻ trung hơn, một sức sống mới dồi dào hơn, một phong cách hiện diện mới dễ thương dễ mến hơn.
Ta hãy biết noi gương Đức Thánh Cha. Hãy biết ra đi, không chỉ là đi hành hương viếng nhà thờ để lãnh ơn toàn xá, nhưng còn là ra đi đến với những người bé nhỏ, nghèo hèn, những người bị bỏ rơi, những người kém may mắn ở đời, những người ta không ưa thích, những người chống đối ta, cả những người làm hại ta nữa. Nhất là hãy gieo rắc sự tha thứ. Tha thứ cho anh em để anh em cũng tha thứ cho ta, để chúng ta xứng đáng trở thành con Thiên Chúa. Đức Chúa Thánh Thần muốn đổi mới Giáo Hội. Nhưng việc đổi mới phải bắt đầu từ mỗi tâm hồn. Đức Chúa Thánh Thần sẽ canh tân bộ mặt thế giới, nhưng việc canh tân phải khởi đi từ mỗi con người. Ta hãy mở rộng tâm hồn đón nhân ơn Chúa Thánh Thần và hăng hái cộng tác với chương trình của Người.
Lạy Chúa Thánh Thần, xin hãy đổi mới tâm hồn con.
KIỂM ĐIỂM ĐỜI SỐNG
1- Đức Chúa Thánh Thần mời gọi bạn ra đi đến với người khác. Bạn có thường đi thăm viếng những người nghèo hèn, nhất là những người bạn không có cảm tình không?
2- Bạn có muốn tha thứ, làm hoà với người khác không? Bạn đã có cố gắng nào để làm hoà trong Năm Thánh?
3- Bạn nghĩ gì về việc Đức Thánh Cha xin lỗi?
4- Bạn có sẵn sàng để Đức Chúa Thánh Thần biến đổi bạn không?
3/ MÙA XUÂN CỦA THÁNH THẦN
(Trích trong ‘Lương Thực Ngày Chúa Nhật’)
Quang cảnh thánh Gioan thuật lại ở đây, tóm tắt và thực hiện lời nói của Đức Giêsu trong diễn văn giã từ của Ngài trước lúc ra đi chịu chết. Đức Giêsu loan báo Ngài sẽ ra đi, nhưng thực tại thần linh mà Ngài đã thiết lập và chính là Ngài vẫn lưu lại nơi các môn đệ. Cử chỉ hà hơi trên các môn đệ để biểu hiện ơn Chúa Thánh Thần, khơi dậy nơi họ một đời sống mới và trao ban cho họ một sứ mạng.
Theo não trạng Do Thái, sống, chính là lãnh nhận từ Thiên Chúa, một phần “hơi thở sự sống”. Người ta đi đến chỗ cắt nghĩa gió và hơi thở như một thực tại làm cho sống, ít nhiều siêu vật chất, phát xuất từ Thiên Chúa. Sách Sáng thế ký nói: “Bấy giờ, Thiên Chúa nặn hình con người từ bụi đất và hà hơi sống vào mũi nó, và người trở nên vật sống động” (Stk 2,7). Chúng ta hiểu rằng Đức Giêsu đã sử dụng yếu tố não trạng này của các môn đệ và hà hơi trên họ để nói lên ý nghĩa một đời sống mới và một sứ mạng mới khởi sự nơi họ.
Làm sao giải thích ơn huệ Chúa Thánh Thần chiều ngày Phục Sinh và làm sao hiểu được sứ mạng Đức Giêsu giao phó cho các môn đệ?
1) Ơn huệ Chúa Thánh Thần khai mào một đời sống mới. Đây là một sự bắt đầu. Người ta có thể tự hỏi tại sao Đức Giêsu lại ban Chúa Thánh Thần cho các môn đệ trước biến cố Hiện xuống. Lễ Hiện xuống vẫn giữ tất cả ý nghĩa của nó như là việc biểu lộ chính thức sự khai sinh của Giáo Hội. Nhưng sự khai sinh này không phải là một cuộc nổi lên đột ngột, và chung cuộc. Trái lại nó liên tục: bắt đầu bằng việc sinh ra, nó lớn lên và không ngừng tăng trưởng mãi cho đến tận cùng lịch sử nhân loại, ví tựa như một loài có sự sống đang phát triển không ngừng. Chúa Thánh Thần đã bắt đầu sinh hạ trong nhân tính với chính Đức Kitô. Đoạn qua các các giai đoạn kế tiếp nhau, linh hồn của Giáo Hội tức là Chúa Thánh Thần, đã dần dần biểu lộ sự hiện diện sống động của mình. Mầu nhiệm hoạt động của Chúa Thánh Thần trong tâm hồn các môn đệ, luôn kính trọng các định luật phát triển của sự sống: đi từ nhựa sống, ngang qua các mầm, bông hoa rồi tiến đến trái trăng. Ơn huệ Chúa Thánh Thần được trao ban cho các môn đệ đang tụ họp, là một lúc trong mùa xuân của Giáo Hội. Chúng ta lưu tâm đến mùa xuân của Chúa Thánh Thần trong chúng ta hay là tác động chín mùi của Chúa Thánh Thần?
2) Trong đoạn trích dẫn của thánh Gioan, sứ mạng trao ban cho các môn đệ là quyền tha tội. Tư tưởng truyền thống của Giáo Hội nhận ra trong các lời nói của Đức Giêsu cái nền tảng của bí tích Giải tội. Nhưng còn phải hiểu rõ thế nào là “tội”. Đó là những kháng cự với ý muốn của Thiên Chúa và các lỗi lầm đi kèm theo. Nhưng trong nhãn giới của thánh Gioan tội nặng nhất là từ-chối-có-hiểu-biết tin vào Đức Giêsu, Con Thiên Chúa. một trong những khía cạnh của sứ mạng các môn đệ trước nhất là loan báo Lời Chúa. Lời đem lại cho con người niềm tin nơi Đức Giêsu, và tiếp theo là việc xét xử. Các môn đệ là các quan án; và tuỳ theo đức tin này được chấp nhận hay từ chối, họ phán quyết người nào đang ở trong tình bạn với Thiên Chúa hay xa cách Thiên Chúa; họ có quyền xét xử người nào là đáng lãnh nhận ơn tha thứ và tình bạn của Thiên Chúa, mà họ là các thừa tác viên, dựa trên việc các người này có chấp nhận hay không niềm tin vào Đức Giêsu Kitô Cứu thế, (niềm tin mà trước nhất họ đã đề ra).
