CÁC BÀI SUY NIỆM CHÚA NHẬT III THƯỜNG NIÊN – NĂM C
SUY TÔN LỜI CHÚA
(ĐTGM Giuse Vũ Văn Thiên)
Hai bài đọc trong Phụng vụ hôm nay, bài trích sách Nơ-khê-mi-a và bài Tin mừng Thánh Luca, đều nói về hai sự kiện giống nhau, đó là việc đọc Sách Thánh trong nơi thờ tự. Bối cảnh lịch sử của Bài đọc I là sau thời lưu đày. Nhờ sắc chỉ của Ky-rô, vua Ba Tư vào năm 538 trước Công nguyên, người Do Thái được trở về quê hương bản quán. Ông Ét-ra thuộc nhóm người đầu tiên trở về từ Babilon để khôi phục Đền thờ Giêrusalem và quê hương xứ sở. Sau những khó khăn gian khổ đến từ nhiều phía, việc xây Đền Thờ và tường thành Giêrusalem cũng hoàn thành. Đoạn sách được đọc hôm nay kể lại việc ông đọc sách Luật trước công chúng vào dịp hoàn tất công trình tái thiết Đền thờ, với mục đích nhắc cho dân chúng nhớ lại những điều Chúa đã dạy. Dân chúng ăn năn khóc lóc vì tội lỗi đã phạm, đồng thời nhận ra cuộc lưu đày khốn khổ chính là hậu quả của tội bất trung.
Tin Mừng Thánh Luca kể với chúng ta một lần Chúa Giêsu về thăm quê hương Nagiarét, Hôm đó là ngày Sabát, Người đã vào Hội đường để đọc Sách Thánh. Tác giả còn nói thêm: “như Người vẫn quen làm”, để cho thấy Chúa Giêsu thời thơ ấu tại quê hương luôn gắn bó với Hội đường, là sinh hoạt tôn giáo của một cộng đoàn địa phương. Khi lồng ghép bài Tin Mừng Thánh Luca với bài đọc trích sách Nơ-khê-mi-a, Phụng vụ muốn giới thiệu với chúng ta, Đức Giêsu chính là vị ngôn sứ đến để công bố thời của ân sủng, thời của ơn cứu độ, giống như tư tế Ét-ra công bố thời lưu đày đã mãn, dân trở về cố hương, Đền thờ Giêrusalem cùng với truyền thống tế tự đã được khôi phục.
Tư tế Ét-ra đọc Lời Chúa để nhắc dân chúng ôn lại quá khứ. Đó là một quá khứ thương đau. Dưới quan niệm của ông cũng như của nhiều người Do Thái, việc dân phải đi lưu đày xa quê hương xứ sở là hậu quả của lối sống lãng quên Thiên Chúa và vi phạm giới luật Ngài truyền. Ôn lại quá khứ cũng nhận ra tình thương của Chúa. Ngài luôn bao dung tha thứ, mặc dù dân nhiều lần phản nghịch. Lời Chúa tác động mạnh mẽ đến nỗi người dân khóc lóc. Đó vừa là những giọt nước mắt sám hối, cũng là những giọt nước mắt vui mừng, vì nhận ra tình thương của Chúa.
Ngày 30-9-2019, Đức Thánh Cha Phanxicô đã ấn định, Chúa nhật thứ ba của mùa Thường niên là Chúa nhật Lời Chúa. Mục đích của Đức Thánh Cha là giúp các tín hữu ý thức tầm quan trọng của việc đọc và suy niệm Lời Chúa. Đức Thánh Cha đã trích lời Thánh Giêrônimô: “Không biết Kinh Thánh là không biết Chúa Kitô”. Nhiều người tín hữu dửng dưng với việc đọc Lời Chúa. Nhân vật tư tế Ét-ra và Chúa Giêsu tại Hội đường Nagiarét nhắc nhớ chúng ta về bổn phận quan trọng này. Đọc Lời Chúa sẽ giúp chúng ta gặp Người, lắng nghe lời Ngài dạy bảo để chuyên cần thực thi thánh ý của Ngài. Đọc Lời Chúa với tâm tình suy niệm sẽ giúp chúng ta nên hoàn thiện ngay trong cuộc sống hôm nay.
Tại Hội đường Nagiarét, sau khi đọc đoạn trích sách ngôn sứ Isaia, Chúa Giêsu tuyên bố: Hôm nay ứng nghiệm lời Kinh Thánh quý vị vừa nghe. Những người đồng hương đã sửng sốt ngạc nhiên trước lời tuyên bố này, vì Chúa Giêsu khẳng định Người là Đấng được xức dầu và được Chúa Cha sai đến trần gian để loan báo Tin Mừng, băng bó những vết thương tinh thần cũng như thể xác của con người. Những việc Chúa làm đã chứng minh lời khẳng định đó. Các tác giả Phúc âm đều kể với chúng ta, Chúa Giêsu miệt mài lên đường loan báo Nước Trời và kêu gọi mọi người sám hối. Người chứng minh: những gì các ngôn sứ đã tiên báo về Người đã và đang được thực hiện.
Nhờ Bí tích Thanh tẩy, người tin Chúa được gọi là “Kitô hữu”. Kitô hữu là người được xức dầu. Nhờ được xức dầu mà chúng ta nên giống Chúa Giêsu. Lý tưởng của cuộc sống người tín hữu là nên giống Chúa Giêsu trong tư tưởng, lời nói và việc làm. Càng nên giống Chúa Giêsu bao nhiêu, chúng ta càng thánh thiện bấy nhiêu. Nên giống Chúa Giêsu, chúng ta cũng được mời gọi cộng tác với Người để lên đường loan Tin Mừng cho người nghèo khó, băng bó những tâm hồn thương đau bất hạnh, tức là xoa dịu, đồng cảm và chia sẻ với anh chị em chúng ta trong cuộc sống hằng ngày.
Xuân Nhâm Dần đang đến gần. Mỗi dịp tết, chúng ta có thói quen nhận lộc Lời Chúa. Việc rút thăm để nhận Lời Chúa không phải để thử vận may rủi như người lương dân vẫn làm vào dịp Tết. Đón nhận Lời Chúa vào ngày đầu năm để suy niệm và chuyên tâm thực hành Lời ấy trong suốt năm. Bởi lẽ “Lời Chúa là ngọn đèn soi cho con bước, là ánh sáng chỉ đường con đi”. Nguyện xin Chúa ban cho chúng ta một mùa xuân an bình, thánh thiện và chuyên tâm thực thi thánh ý Ngài.
LỜI THIÊN CHÚA
(Jorathe Nắng Tím)
Chân lý nền tảng mà người Kitô hữu không thể không chú tâm, và ghi lòng tạc dạ, đó là Thiên Chúa của Đức Giêsu là “Thiên Chúa nói với con người”, chân lý mà thánh Phaolô đã quảng diễn trong thư gửi giáo đoàn Do Thái: “Thuở xưa, nhiều lần nhiều cách, Thiên Chúa đã phán dậy cha ông chúng ta qua các ngôn sứ; nhưng vào thời sau hết này, Thiên Chúa đã phán dạy chúng ta qua Thánh Tử. Thiên Chúa đã nhờ Người mà dựng nên vũ trụ, đã đặt Người làm Đấng thừa hưởng muôn vật muôn loài. Người là phản ánh vẻ huy hoàng, là hình ảnh trung thực của bản thể Thiên Chúa. Người là Đấng dùng lời quyền năng của mình mà duy trì vạn vật” (Dt 1,1-3).
Thực vậy, Thiên Chúa không chỉ nói với con người qua công trình tạo dựng của Ngài như lời thánh vịnh: “Trời xanh tường thuật vinh quang Thiên Chúa, không trung loan báo việc tay Người làm” (Tv 19,2), mà còn nói với chúng ta bằng lời, bằng ngôn ngữ của loài người qua trung gian các ngôn sứ ở Cựu Ước, và qua chính Đức Giêsu, Ngôi Lời làm người ở giữa loài người để nói với chúng ta lời của Thiên Chúa Cha, như chính Ngài đã khẳng định với các môn đệ: “Lời anh em nghe đây không phải là của Thầy, nhưng là của Chúa Cha, Đấng đã sai Thầy” (Ga 14,24), “Thầy không còn dùng dụ ngôn mà nói với anh em nữa, nhưng Thầy sẽ nói rõ cho anh em về Chúa Cha, không còn úp mở” (Ga 16,25), và đặc biệt trong lời cầu nguyện với Chúa Cha của Ngài cho những kẻ thuộc về Ngài trước giờ lên đường đi chịu chết: “Giờ đây họ biết rằng tất cả những gì Cha ban cho con đều do bởi Cha, vì con đã ban cho họ lời mà Cha đã ban cho con; họ đã nhận những lời ấy, họ biết thật rằng con đã từ Cha mà đến, và họ đa tin là Cha đã sai con” (Ga 17, 7-8).
Như thế, Lời chúng ta nghe trong thánh lễ, Lời chúng ta đọc trong Kinh Thánh không là lời của phàm nhân, nhưng là Lời Thiên Chúa nói với con người, đúng hơn là chính Thiên Chúa đang nói với chúng ta. Đó là lý do sau khi nghe công bố Lời Chúa trong thánh lễ, cộng đoàn phụng vụ cùng thưa “Tạ ơn Chúa”, hay “Lạy Chúa Kitô, ngợi khen Chúa”, vì chính Chúa nói với chúng ta, chứ không là sách nói, dù đó là sách thánh. Nói cách khác, khi đón nhận Lời Chúa, người Kitô hữu mở lòng đón rước Đức Giêsu, và ngợi khen Chúa Giêsu, vì chúng ta tin Lời Chúa là chính Chúa. Chính Lời Chúa duy trì sự tồn tại của vạn vật, ban ánh sáng hy vọng, ban sự sống vĩnh cửu và hạnh phúc đời đời, và cũng chính Lời Chúa tha tội, thanh tẩy, chữa lành, soi sáng, dẫn đưa nhân loại vì Lời Chúa là Lời cứu thế.
Tóm lại, để có thể cung kính Lời Chúa, như toàn thể cộng đoàn đã đứng lên, khi Sách Thánh được mở ra mà ngôn sứ Nơkhemia kể lại trong bài đọc 1, cũng như thái độ trịnh trọng, trang nghiêm của Đức Giêsu khi “Người vào hội đường … và đứng lên đọc Sách Thánh” (Lc 4, 16), chúng ta cần xác tín Lời Chúa được công bố chính là Thiên Chúa đang nói với chúng ta.
Cũng thế, để có thể yêu mến và sống Lời Chúa, người môn đệ Đức Giêsu phải mở lòng trí như Đức Giêsu đã dạt dào tình yêu Chúa Cha khi Ngài mở Sách Thánh trong hội đường và chú giải đọan nói về Ngài là Đấng Thiên Chúa sai đến và được xức dầu tấn phong trong sách ngôn sứ Isaia (x. Lc 4,17-19), bởi có mở trí khôn khắc khoải đi tìm chân lý, có mở trái tim tín thác, hy vọng vào Chúa, như hai môn đệ trên đường Emmau, chúng ta mới được như các ông thấy lòng mình rạo rực bùng cháy lên, khi nghe Đức Giêsu “nói chuyện và giải thích Kinh Thánh”, mới nhận ra Đức Giêsu phục sinh đồng hành trên hành trình Kitô hữu của chúng ta giữa một thế giới đầy những “lời có cánh” cám dỗ, dối trá, xu nịnh.
TIN VUI CHO NGƯỜI NGHÈO
(Lm.Jos Tạ Duy Tuyền)
Năm 2021 phải nói là một năm khắc nghiệt vì đại dịch Covid-19. Dịch bệnh đã cướp đi biết bao sinh mạng và còn phơi bày những góc khuấn của xã hội, đặc biệt là lòng tham vô nhân đạo của một số thành phần đã trục lợi trên chính đau khổ của đồng bào mình. Xem ra câu thơ của cụ Nguyễn Du ngày xưa nói vẫn đúng cho hôm nay.
Trăm năm trong cõi người ta
Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau
Trải qua một cuộc bể dâu
Những điều trông thấy mà đau đớn lòng
Nguyễn Du đã trông thấy những gì? Thưa đó là cả một bức tranh chân thực về xã hội đầythị phi thời phong kiến với cảnh quan to quan nhỏ là cường hào ác bá áp bức dân nghèo và cảnh nghèo khổ bị ức hiệp của người dân đen.
Đây chính là cuộc bể dâu mà nhà thơ đã trải qua. Nhân vị của một con người cũng được ngã giá bằng đồng tiền. Khi gia đình Kiều mắc oan thì:
“Có ba trăm lạng việc này mới xong”.
Có tiền là có thể giải quyết được tất cả. Kiều phải bán thân mình như một món hàng, mà kẻ mua:
“Đắn đo cân sắc, cân tà !
Giờ lâu ngã giá vàng ngoài bốn tram”.
Thế có đau xót, nhục nhã không? Con người, nhân cách và phẩm giá đánh giá bằng tiền bạc. Bốn trăm lượng để đổi lấy cả đời con gái sắc tài bậc nhất! Còn gì là đạo lí xã hội?
Đúng cuộc đời là bể dâu vì cái gì cũng có thể xảy ra. Dù là biển xanh to lớn sâu thẳm kia còn biến thành ruộng dâu, thì con người chỉ là hạt bụi nhỏ tí xíu chẳng đáng kể gì. Nên cụ Nguyễn Du lại thấy buồn cho kiếp người thật tang thương.
Lời Chúa hôm nay có thể nói là tin vui cho những người nghèo khổ, những người bất hạnh và bị bỏ rơi. Chúa Giêsu đã chọn người nghèo để dấn thân, để phục vụ. Ngài đến để giúp cho những con người nhỏ bé được nâng cao, được tôn trọng như những con người giầu có, quyền quý. Chính Ngài đã chọn sinh ra trong thân phận một người nghèo. Chính Ngài đã sống một cuộc đời nghèo khó. Nghèo khó đến nối “không có nơi gối đầu”. Mỗi bước chân của Ngài đều hướng đến những người khổ đau. Mỗi ánh mắt của Ngài đều hướng về những con người bất hạnh. Mỗi cái nhìn của Ngài đều chạnh lòng thương những ai đang đau khổ bơ vơ vì bị bỏ rơi, vì thiếu thốn tư bề. Ngài đã thực hiện trọn vẹn sứ vụ của Đấng Messia mà các tiên tri đã loan báo. “Khi Người đến mắt người mù sẽ được nhìn thấy. Tai người điếc sẽ được nghe. Người câm nói được và người què nhảy nhót như nai”. Tất cả những điều đó hôm nay đã ứng nghiệm trong con người Đức Giêsu miền Nagiaret.
Phúc âm đã kể rất nhiều trường hợp đau bệnh được ơn chữa lành. Có người đàn bà bị bệnh băng huyết cả 18 năm nay nhờ gặp Chúa được chữa lành. Có người bị bại liệt suốt mấy chục năm nhờ Chúa mà tự mình đứng dậy không cần ai nâng đỡ. Có người hấp hối nơi giường bệnh được phục hồi. Có người Chúa cho từ cõi chết sống lại như cậu con trai bà góa thành Naim và Lagiaro bạn Ngài.
Thế nên, hãy trao vào tay Chúa những gánh nặng của cuộc đời. Hãy tín thác vào lòng thương xót Chúa. Hãy để Chúa xoa dịu nỗi đau tâm hồn và thể xác mỗi khi chúng ta gặp nguy nan. Chắc chắn tình thương Chúa sẽ không để chúng ta thất vọng khi chạy đến cùng Ngài.
Cuộc sống có rất nhiều khổ đau. Khổ đau tâm hồn và khổ đau thể xác. Nỗi đau nào cũng có thể dẫn đến tuyệt vọng. Vì khi gặp khổ đau mà chẳng còn biết bám vào đâu. Trước những nan giải của cuộc sống, họ chỉ trông chờ một phép màu từ Thiên Chúa. Ngoài Thiên Chúa chẳng còn ai có thể giúp họ. Nơi Ngài chính là niềm hy vọng duy nhất cho con người khi gặp khổ đau.
Và giờ đây, khi mùa xuân đã chạm vào cánh cửa thời gian và phủ muôn sắc màu của muôn loài hoa thì Tết cũng về dưới hiên nhà. Ta hãy gác lại những lo toan bộn bề cuộc sống, những lo lắng của dịch bệnh đang hoành hành để trở về với những truyền thống dân tộc, cùng đón một cái Tết cổ truyền ý nghĩa bên những người thân yêu, cùng chào đón một năm mới với những hy vọng mới.
Và với niềm tín thác vào Lòng Thương Xót Chúa xin mời mọi người cùng sống niềm tin như thánh Phê-rô đã dạy: “Mọi âu lo hãy trút cả cho Chúa vì Người chăm sóc anh em”. Amen
(Lm. Giuse Đinh Tất Quý)
Chúng con yêu quí,
Chúng con vừa được nghe một đoạn Tin Mừng do thánh sử Luca ghi lại.
1. Trong bài Tin Mừng hôm nay, thánh sử Luca tường thuật lại cho chúng ta việc Chúa Giêsu trở về quê hương Nagiareth của Ngài sau một thời gian vắn đi rao giảng Tin Mừng cho những nơi gần đó.
Thánh Luca thuật lại việc Chúa Giêsu làm như sau: “Người vào hội đường như Người vẫn quen làm trong ngày Sabát, và đứng lên đọc Sách Thánh. Họ trao cho Người cuốn sách ngôn sứ Isaia. Người mở ra, gặp đoạn chép rằng: Thần Khí Chúa ngự trên tôi, vì Chúa đã xức dầu tấn phong tôi, để tôi loan báo Tin Mừng cho kẻ nghèo hèn. Người đã sai tôi đi công bố cho kẻ bị giam cầm biết họ được tha, cho người mù biết họ được sáng mắt, trả lại tự do cho người bị áp bức, công bố một năm hồng ân của Chúa” (Lc 4,16-19).
Thái độ của những người trong hội đường lúc đó thế nào? Thánh Luca bảo: Mọi người đều chăm chú dõi theo từng cử chỉ hành động của Đức Giêsu. Charles Erdman một nhà chú giải về Tin Mừng thánh Luca bảo: "Họ không thể nào chống lại cái vẻ dịu dàng của bài giảng, cũng không thể nào chối bỏ được cái vẻ đẹp quyến rũ của lời Ngài nói, nhưng họ lại không thể chấp nhận được lời Ngài tuyên bố".
Chúa tuyên bố thế nào mà những người ở Nagiareth không chấp nhận được?
Chúa tuyên bố thật rõ ràng. Chúa mượn lời ngôn sứ Isaia Chúa vừa tuyên đọc rồi Chúa quả quyết: "Hôm nay đã ứng nghiệm lời Kinh Thánh quý vị vừa nghe."(Lc 4,21). Và như vậy Chúa đã chính thức tuyên bố sứ vụ cũng như chương trình hành động công khai của mình cho mọi người.
Đứng trước những lời tuyên bố công khai rõ rệt như thế, người Nagiareth cách riêng và những người Do thái cách chung đều không muốn chấp nhận vì đó không phải là những điều mà dân chúng mong đợi và muốn nghe. Trong thâm tâm của họ, Đấng Cứu Thế phải là người quyền năng, uy lực vô biên; là người đánh Đông dẹp Bắc và mang lại hòa bình cho trăm họ. Thế nhưng, Đức Giêsu lại tuyên bố: Người không phải là Đấng Mêssia theo nghĩa họ mong muốn, mà Người được xức dầu bởi Thánh Thần là để được sai đi: “loan báo Tin Mừng cho kẻ nghèo khó; để công bố cho kẻ bị giam cầm biết họ được tha, cho người mù biết họ được sáng mắt, trả lại tự do cho người bị áp bức và công bố một năm hồng ân của Chúa” (Lc 4,16-19).
2. Ngày hôm nay, Đức Kitô vẫn tiếp tục sứ mạng của Chúa qua Giáo Hội mà mỗi chúng ta là những chi thể.
Tờ Times, một trong những tờ báo nổi tiếng nhất thế giới, vào dịp cuối năm có thói quen giới thiệu cho độc giả biết những con người làm nên lịch sử của từng năm. Năm 2004, tờ báo bình chọn tổng thống Bush làm nhân vật quan trọng nhất trong năm. Năm 2005, tờ báo chọn vợ chồng Bill Gates vì những hoạt động từ thiện của hai vợ chồng nầy. Nhưng có lẽ lạ lùng nhất là cuộc bình chọn năm 2006, báo Times chọn một nhân vật chẳng ai ngờ, nhân vật đó là, là... "Bạn" (You). Tức là mỗi một người trong chúng ta.
Bởi thế chúng ta đừng nghĩ rằng mình chỉ là một hạt cát bé nhỏ vô ích, vì những bãi cát mênh mông được tạo nên bằng những hạt cát bé nhỏ. Đừng nghĩ rằng mình chỉ là một giọt nước li ti không nghĩa lý gì, vì cả đại dương bao la cũng được tạo nên bằng những giọt nước li ti như vậy.
Tất cả chúng ta đều là những kẻ được Chúa sai đi. Mỗi người chúng ta đều được Chúa sai đi để xây dựng thế giới này. Ngày trước, Thiên Chúa đã sai Chúa Giêsu đi, rồi đến phiên Chúa Giêsu lại sai chúng ta đi. Chúa Giêsu đã phán "Như Cha đã sai Thầy, Thầy cũng sai chúng con". Bởi vậy, lời Thánh kinh mà Chúa Giêsu đã áp dụng cho bản thân Người "Chúa đã sai tôi đi", cũng phải được chính chúng ta áp dụng cho chúng ta "Chúa cũng sai tôi đi".
Mẫu chuyện sau đây có thể giúp chúng ta hiểu lời công bố ấy của Chúa Giêsu tuyệt diệu đến chừng nào.
Ngày xưa có một ông điền chủ có đất đai rất nhiều. Ông cho các tá điền mướn đất làm ăn. Một thời gian sau, các tá điền lâm cảnh túng thiếu nợ nần. Họ rất lo lắng vì không làm sao để đóng tô - nghĩa là - lợi tức đúng hạn cho chủ được. Dù họ biết ông chủ rất tốt bụng không đến nỗi làm khó dễ họ, nhưng họ vẫn áy náy không biết chủ sẽ hoãn nợ cho họ bao lâu.
Thế rồi một hôm viên quản lý đi đến từng nhà các tá điền. Ông này hỏi mỗi người thiếu nợ bao nhiêu, trong nhà có bao nhiêu người, hằng ngày ăn uống thế nào, gia đình có ai già yếu bệnh tật gì không v.v. Cách chung nhà nào cũng túng thiếu và đang gặp rất nhiều khó khăn.
Một ít ngày sau, các tá điền được mời đến gặp chủ. Ai nấy đều hồi hộp, tin chắc là ông chủ sẽ lấy lại đất, bởi họ không còn khả năng đóng tô tức là lợi tức nữa. Khi mọi người đã đủ mặt, viên quản lý bước ra, bắt đầu nói:
- Ông chủ biết là các người ai cũng rất nghèo nên không còn khả năng đóng tô nữa. Vì thế ông bảo tôi báo cho các người hay". Nói tới đây viên quản lý bỗng ngừng lại. Con tim của các tá điền dường như ngừng đập. Viên quản lý nói tiếp: "Tôi có một Tin Mừng muốn loan báo cho các người". Mọi người xôn xao: "Tin Mừng ư! Tin Mừng gì vậy?" Lúc đó viên quản lý hô lớn: "Ông chủ tha hết nợ cho các người. Từ nay các người cứ an tâm làm ăn nuôi sống gia đình".
Thế là mọi người reo hò sung sướng. Họ ôm nhau nhảy múa hát ca. Sau đó ai nấy trở về nhà mình. Sau bao năm trời, hôm nay họ mới chợt nhận thấy ánh nắng mặt trời rất là tươi đẹp, tiếng chim hót trên cành rất líu lo, hoa cỏ hai bên đường và trên khắp cánh đồng vô cùng rực rỡ.
Lời loan báo của Chúa Giêsu tại hội đường Nagiareth cũng là một Tin Mừng như thế. Chúa Giêsu là viên quản lý của Thiên Chúa. Ngài được sai đến để báo tin Thiên Chúa đã xóa nợ cho loài người. Chúng ta hãy vui mừng và tạ ơn Chúa.
Lạy Chúa Thánh Thần! Xin cho con nhận ra sự hiện diện của Ngài giữa lòng thế giới và trong lòng mọi người xung quanh con. Xin cho con luôn tìm đến với anh chị em của con hơn là tìm an nhàn cho chính bản thân mình, để nhờ biết quan tâm đến những người chung quanh, con cũng sẽ được vui hưởng niềm vui Ơn Cứu Độ và lãnh nhận hồng phúc của năm Hồng Ân mà Thiên Chúa đã hứa ban. Amen.
