“Kitô hữu với mục vụ truyền thông và AI: Mạng xã hội trong sứ vụ loan báo Tin Mừng; Trí tuệ nhân tạo: Thành tựu và suy thoái”
Từ ngày 2 đến ngày 4 tháng 8 năm 2025, gần 70 chủng sinh và ứng sinh của Giáo phận Lạng Sơn – Cao Bằng đã quy tụ về Tòa Giám mục Lạng Sơn để tham dự Khóa Thường huấn mùa hè năm 2025. Đây là một chương trình đào tạo đặc biệt được tổ chức hằng năm sau gần hai tháng anh em được gửi đi giúp tại các giáo xứ của giáo phận trong mùa hè. Đây không chỉ là dịp để anh em cùng học hỏi và đào sâu những đề tài thời sự liên quan đến sứ vụ truyền giáo trong thời đại mới, nhưng còn là cơ hội ý nghĩa để cùng nhau sống lại tình huynh đệ giữa những người anh em cùng lý tưởng, bởi suốt năm học anh em được gửi đến các Đại Chủng viện và Học viện khác nhau trên khắp cả nước.
Năm nay, khóa huấn luyện mang chủ đề rất thời sự và giàu chất suy tư: “Kitô hữu với mục vụ truyền thông và AI: Mạng xã hội trong sứ vụ loan báo Tin Mừng – Trí tuệ nhân tạo: Thành tựu và suy thoái”. Trong bối cảnh xã hội đang không ngừng chuyển mình dưới làn sóng công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI), Bề Trên Giáo phận muốn giúp các chủng sinh có cái nhìn toàn diện, tỉnh thức và Kitô giáo đối với những thực tại mới đang tác động ngày càng sâu rộng vào đời sống con người, nhất là đời sống đức tin và truyền thông sứ vụ.
Khóa học được hướng dẫn bởi Cha Giáo Giuse Tạ Huy Hoàng, Tổng Quản lý của Học viện Công giáo Việt Nam, thuộc Tổng Giáo phận Sài Gòn. Cùng đồng hành với ngài là các anh chị đến từ Giới Doanh Nhân Công Giáo Tổng Giáo phận Sài Gòn: anh chị Hồ Quang Minh và Nguyễn Thị Minh Phượng, anh chị Nguyễn Ngọc Phương và Nguyễn Thị Thùy Trinh.
Ngay trong buổi sáng khai mạc, ngoài sự hiện diện đông đủ của anh em chủng sinh, còn có sự tham dự đặc biệt của một số linh mục trẻ, nữ tu, nhất là các anh chị em giáo dân và doanh nhân đang sống và làm việc tại Lạng Sơn. Anh chị Hồ Quang Minh và Nguyễn Thị Minh Phượng – những người vừa là doanh nhân thành đạt, vừa là nhà đào tạo doanh nghiệp (mạng lưới BNI: Business Network International) – đã chia sẻ về tinh thần điều hành công việc kinh doanh theo nhãn quan Kitô giáo. Qua những kinh nghiệm thực tế, anh chị đã minh chứng cách sống và làm việc trong ánh sáng của Tin Mừng, để chính đời sống nghề nghiệp và công việc làm ăn trở thành nơi để làm chứng cho Chúa trong một thế giới đầy cạnh tranh và thách đố.
Trong những ngày tiếp theo, dưới sự đồng hành của cha giáo Giuse và quý anh chị, anh em chủng sinh được tiếp cận sâu hơn với thực tại trí tuệ nhân tạo: từ lịch sử hình thành, quá trình phát triển đến các ứng dụng cụ thể trong truyền thông, giáo dục, mục vụ và cả đời sống thiêng liêng. Quan trọng hơn cả, chương trình giúp các tham dự viên không chỉ hiểu cái gì là AI, nhưng còn phải hiểu AI đang làm gì với con người, với người Kitô hữu hôm nay. Anh em học cách nhìn nhận AI như một phương tiện do Thiên Chúa ban, nhưng đồng thời cũng được mời gọi phải luôn cảnh giác trước những cám dỗ mà công nghệ có thể đưa vào đời sống – nhất là trong đời sống ơn gọi linh mục.
Các anh em cũng được hướng dẫn sử dụng một số công cụ AI cơ bản, học cách thiết kế thông điệp loan báo Tin Mừng qua những video ngắn, làm quen với những phần mềm tạo nội dung thông minh… Nhưng trên hết, điều giá trị nhất không phải là thao tác kỹ thuật, mà là thái độ và lối tiếp cận có phân định Kitô giáo đối với công nghệ mới. Đứng trước một thế giới đầy dữ liệu và hình ảnh nhân tạo, điều anh em cần học chính là cách sống thật – sống trước mặt Chúa, sống giữa lòng thế giới, sống bằng trái tim của một mục tử.
Trong hầu hết các buổi học và nhất là giờ huấn đức trước Kinh Tối, Đức cha Giuse luôn hiện diện và đồng hành với các chủng sinh và ứng sinh. Những lời huấn đức của ngài vừa sâu sắc, vừa gần gũi, vừa mang tinh thần giáo huấn của Hội Thánh, vừa bám sát thực tế đời sống mục vụ của Giáo phận. Ngài nhấn mạnh rằng AI không phải là đối thủ, cũng không là cứu cánh, nhưng là một phương tiện, một công cụ mới mẻ, mà Hội Thánh được mời gọi học biết để dùng vào việc loan báo Tin Mừng. Nhưng đồng thời, ngài cũng cảnh báo về những nguy cơ tiềm ẩn: đánh mất đời sống nội tâm, lệ thuộc vào công nghệ, ảo hóa các tương quan, và quan trọng nhất là đánh mất cảm thức linh thánh trong sứ vụ của người linh mục tương lai.
Đức cha cũng cung cấp cho các chủng sinh và ứng sinh những định hướng của Giáo hội liên quan đến công nghệ AI, đặc biệt là văn kiện mới nhất của Tòa Thánh do Bộ GIáo lý Đức Tin cùng với Bộ Văn Hóa và Giáo Dục phổ biến, mang tên “Antiqua et Nova” (ngày 25.01.2025), một ghi chú mục vụ bàn về mối tương quan giữa trí tuệ nhân tạo và trí tuệ con người – một văn kiện quý giá mà anh em chủng sinh được mời gọi đọc và nghiền ngẫm với một tinh thần phân định sâu xa.
Khóa huấn luyện kết thúc vào trưa ngày 4 tháng 8 trong tâm tình tạ ơn Thiên Chúa. Không chỉ vì một chương trình đã khép lại, mà vì một chân trời mới vừa được mở ra, một chân trời truyền giáo không còn giới hạn trong nhà thờ hay bục giảng, nhưng len lỏi vào từng cú chạm màn hình, từng dòng chữ, từng hình ảnh và video trên mạng xã hội.
Đặc biệt, ngày kết thúc khóa học cũng là ngày kỷ niệm 19 năm giám mục của Đức Cha Giuse Châu Ngọc Tri, vị chủ chăn Giáo phận Lạng Sơn – Cao Bằng. Trong ngày ý nghĩa này, toàn thể anh em chủng sinh và ứng sinh đã cùng hiệp dâng Thánh lễ tạ ơn, cầu nguyện cho Đức Cha, và xin Chúa tiếp tục ban cho ngài ơn khôn ngoan, sức khỏe và bình an để tiếp tục đồng hành với đoàn chiên.
Khóa Thường huấn năm nay không đơn thuần là một đợt học, mà là một hành trình bước ra khỏi lối mòn để đi vào một vùng đất mới, nơi Tin Mừng được mời gọi vang lên bằng những ngôn ngữ hiện đại, những phương tiện kỹ thuật số, và cả trí tuệ nhân tạo. Nhưng đằng sau tất cả, vẫn là một trái tim người loan báo Tin Mừng: một trái tim sống động, tỉnh thức, và được nung nấu bởi lửa yêu mến Thiên Chúa và con người. Đó cũng chính là giá trị thiêng liêng và ý nghĩa lâu bền mà Khóa Thường huấn 2025 đã để lại trong lòng mỗi anh em chủng sinh và ứng sinh, những người đang từng ngày học cách “nên giống Chúa Kitô” để mai này trở nên linh mục của Ngài trong long Giáo hội và thế giới hôm nay.
Bài: Giuse Trần Ngọc Huấn; ảnh BTT