“Ngày Sabát…cứu mạng người hay hủy diệt”
Tin Mừng (Lc 6, 6-11)
6Một ngày Sabát khác, Đức Giêsu cũng vào hội đường và giảng dạy. Ở đó có một người bị khô bại tay phải. 7Các kinh sư và những người Pharisêu rình xem Đức Giêsu có chữa người ấy trong ngày Sabát không, để tìm được cớ tố cáo Người.
8Nhưng Người biết họ đang suy nghĩ như thế, nên bảo người bại tay: “Anh trỗi dậy, ra đứng giữa đây!” Người ấy liền trỗi dậy và đứng đó. 9Đức Giêsu nói với họ: “Tôi xin hỏi các ông: ngày Sabát, được phép làm điều lành hay điều dữ, cứu mạng người hay huỷ diệt?” 10Người rảo mắt nhìn họ tất cả, rồi bảo người bại tay: “Anh giơ tay ra!” Anh ấy làm như vậy và tay anh liền trở lại bình thường. 11Nhưng họ thì giận điên lên, và bàn nhau xem có làm gì được Đức Giêsu không.
(Bản dịch của Nhóm Phiên Dịch CGKPV)
Trong thư gởi tín hữu Côlôxê, bài đọc 1 của Thánh Lễ hôm nay, thánh Phaolô nói: “Trong Đức Kitô, có cất giấu mọi kho tàng của sự khôn ngoan và hiểu biết” (Cl 2, 3).
Xin cho chúng ta cảm nếm được một chút sự khôn ngoan và hiểu biết, được thể hiện nơi lời nói và hành động của Đức Kitô, nơi biến cố mà thánh Luca thuật lại cho chúng ta trong bài Tin Mừng.
1.Ngày Sabát
Luật Sabát là trung tâm của Mười Điều Răn (x.Xh 20 và Đnl 5), và Mười Điều Răn là trung tâm của toàn bộ Lề Luật. Vì thế, cách hiểu và giữ luật Sabát diễn tả cách hiểu và giữ toàn bộ Lề Luật, không chỉ Lề Luật Dothái, nhưng Luật với tư cách là Luật của mọi thời, vì đó là mặc khải phát xuất từ lịch sử cứu độ.
Ngươi sẽ nhớ rằng ngươi đã là nô lệ ở đất Aicập và ĐỨC CHÚA, Thiên Chúa của ngươi, đã đưa ngươi ra khỏi đó bằng bàn tay mạnh mẽ và cánh tay dang thẳng; chính vì thế, ĐỨC CHÚA, Thiên Chúa của ngươi, đã truyền cho ngươi thực hành ngày Sabát.
Như thế, luật Sabát có nền tảng là ơn giải phóng, ơn ban sự sống của Thiên Chúa, và qua việc giữ ngày Sabát, người thụ hưởng ơn huệ ở lại trong tương quan giao ước tình yêu với Thiên Chúa1. Nhưng, như chúng ta thấy trong thực tế, ngày Sabát đã biến thành một bộ luật phức tạp bao gồm những qui định chi li, dùng để dò xét và lên án. Ngày Sabát là ngày được lập ra để tưởng nhớ sự sống, nhưng đã biến thành phương tiện để dò xét và lên án, thậm chí giết chết, nghĩa là hủy hoại sự sống, và giết chết chính Đấng Ban Sự Sống. Bởi vì, chúng ta được mời gọi nhận ra Đấng Ban Sự Sống qua hành vi nhỏ bé chữa lành người bại tay của Đức Giêsu.
Thực vậy, sau khi chứng kiến Đức Giêsu chữa lành người bại tay vào ngày Sabát, trong hội đường, thánh Luca nói: “họ giận điên, và bàn nhau xem có làm gì được Đức Giêsu không”; nhưng thánh Máccô nói rõ ra: “Ra khỏi đó, nhóm Pharisêu lập tức bàn tính với phe Hêrôđê, để tìm cách giết Đức Giêsu”! (Mc 3, 6).
2.Những người Pharisêu và luật sĩ
Họ quan sát Đức Giêsu để xem Ngài có chữa bệnh ngày Sabát trong hội đường không, để tìm lí do lên án Ngài. Trước đó, họ trách các môn đệ bứt lúa ăn trong ngày Sabát, vốn là điều không được phép. Xét trên bình diện lề luật, thì họ hoàn toàn đúng, và ngày nay, gần như hàng ngày, chúng ta vẫn còn nghe những lời xét đoán tương tự. Tuy nhiên, chúng ta có thể nghiệm được điều gì đó thật nghiêm trọng nơi những người thích dựa vào lề luật để xét đoán người khác.
Có ý đồ làm hại người khác, nhưng lại dựa vào lề luật, vốn là điều tốt, để làm hại, nên không ai làm gì được. Bởi vì có luật cấm và có người vi phạm, bởi vì không ai trong chúng ta, trừ Đức Kitô, là hoàn hảo đối với lề luật. Bất cứ ai, khi bị rình mò và nhất là bị gài bẫy, thì rốt cuộc, cũng bị phát hiện vi phạm lề luật. Nhưng, dưới con mắt Đức Giêsu, vấn đề nghiêm trọng không phải là hành vi vi phạm, nhưng là người vạch trần hành vi vi phạm với ý đồ xấu. Luật được thiết lập để phục vụ cho sự sống, nhưng Sự Dữ và những người hành động theo Sự Dữ đã biến Luật trở thành phương tiện để dò xét, rình mò, gài bẫy nhằm hại người, thậm chí giết chết (x.Rm 7, 7-13)
Giống như người Pharisêu lên đền thờ cầu nguyện: “Con không như bao kẻ khác: tham lam, bất chính, ngoại tình, hoặc như tên thu thuế kia” (Lc 18, 11); hay như những người bắt quả tang người đàn bà ngoại tình: chúng ta thử hình dung ra mà xem, những bậc vị vọng như kinh sư và Pharisêu đã phải có những hành động nhỏ nhặt và lệch lạc như thế nào, để có thể bắt quả tang một phụ nữ phạm tội ngoại tình, vốn là một hành vi rất kín đáo (Ga 8, 3)! Đối với Đức Giêsu, hành động này là nghiêm trọng, vì đó là hành động đặc trưng của Satan (x.Sách ông Giop; Kh 12, 10). Và chỉ có Đức Kitô, Đấng Vô Tội tuyệt đối, mới làm cho ý xấu và chính Sự Dữ lộ ra nguyên hình trong cuộc Thương Khó.
3.Đức Giêsu hoàn tất Lề Luật.
Chúng ta được mời gọi nhìn ngắm Đức Giêsu, hiểu và giữ luật Sabát như thế nào, qua đó nghiệm được cách ngài hiểu và hoàn tất Lề Luật. Đức Giêsu hiểu và giữ luật sabát bằng cách đẩy luật đi đến cùng đích của nó, nghĩa là tưởng nhớ ơn giải thoát và ơn ban sự sống bằng cách làm điều lành và cứu sống, cho dù phải vi phạm luật làm việc của ngày Sabát; vì thế ngài hỏi: “Ngày Sabát, được phép làm điều lành hay điều dữ, cứu mạng người hay hủy diệt?” Ngài không chỉ lên tiếng để làm rõ cứu cánh của ngày Sabát, nhưng còn làm cho ý nghĩa này được ứng nghiệm, bằng cách chữa lành người bị khô bại tay phải. “Tay phải” tượng trưng cho khả năng làm việc để sinh sống. Hành động chữa lành bàn tay phải, xét cho cùng thật nhỏ bé và giới hạn, nhưng ý nghĩa thật lớn lao và vô hạn: Người đến để phục vụ cho sự sống của con người, đến độ liều mất sự sống của mình, vì Người là Đấng Ban Sự Sống, là chính Sự Sống.
Nhưng cách Đức Giêsu chữa bệnh không phải giống như các y bác sĩ, phải lao nhọc, và như thế, vi phạm luật Sabát. Ngài chữa bệnh bằng lời, Lời sáng tạo và Lời ban sự sống; thực vậy, Ngài nói với người bệnh: “Anh giơ tay ra”. Người bệnh nghe theo lời Đức Giêsu và được lành bệnh. Như thế, Đức Giêsu vừa chữa bệnh, vừa không vi phạm luật làm việc vào ngày Sabát. Nhưng người ta vẫn cứ “giận điên lên” và tìm cơ hội khác để tố cáo, lên án và loại trừ Đức Giêsu. Như vậy, Sự Dữ thuần túy và tuyệt đối đang dần dần lộ diện. Trong cuộc Thương Khó, Ngài sẽ để cho Sự Dữ đi đến cùng, nghĩa là lấy đi sự sống của Ngài, nhưng đó chính là cách thức:
Chúng ta được mời gọi đến ở lại và học với Đức Giêsu, để cảm nghiệm được Ngài hiền lành và khiêm nhường như thế nào.
1Và tất cả Lề Luật (luật đạo, luật đời tu và cả luật đời nữa) đều phải theo khuôn mẫu này: để hiểu và sống lề luật một cách tự nguyện và với niềm vui, phải đầu tư cho kinh nghiệm ơn huệ và phải dựa trên kinh nghiệm ân huệ. Nếu không, dù luật đúng, hay, chi li mấy đi nữa, cũng vô ích, như xã hội chúng ta đang sống cho thấy. Để giữ luật đời, người ta phải kinh nghiệm về “ơn đời” và ước ao “tạ ơn đời”. Và Thiên Chúa thi ân và tỏ mình ra trong cuộc đời, dù người ta có nhận ra hay không. Tương quan của chúng ta đối với Thiên Chúa cũng theo cùng một qui luật.
