“Ngày Sabát được tạo nên cho con người,
chứ không phải con người cho ngày Sabát”
Lời Chúa: Mc 2, 23-28
23Vào ngày Sabát, Đức Giêsu đi băng qua một cánh đồng lúa. Dọc đường, các môn đệ bắt đầu bứt lúa.
24Người Pharisêu liền nói với Đức Giêsu: “Ông coi, ngày Sabát mà họ làm gì kia? Điều ấy đâu được phép!” 25Người đáp: “Các ông chưa bao giờ đọc trong Sách sao? Ông Đavít đã làm gì, khi ông và thuộc hạ bị thiếu thốn và đói bụng? 26Dưới thời thượng tế Abiatha, ông vào nhà Thiên Chúa, ăn bánh tiến, rồi còn cho cả thuộc hạ ăn nữa. Thứ bánh này không ai được phép ăn ngoại trừ tư tế”.
27Người nói tiếp: “Ngày Sabát được tạo nên cho con người, chứ không phải con người cho ngày Sabát. 28Bởi đó, Con Người làm chủ luôn cả ngày Sabát.”
Suy Niệm
1. Vi phạm lề luật
Đi băng qua cánh đồng lúa, các môn đệ đói bụng và bứt lúa ăn. Thánh Máccô không nói rõ lí do: “Dọc đường các môn đệ bứt lúa” (c.23) ; nhưng chúng ta có thể đoán ra vì lý do “đói bụng”, khi dựa vào lời giải thích của Đức Giêsu:
Các ông chưa bao giờ đọc trong Sách sao?
Ông Đa-vít đã làm gì, khi ông và thuộc hạ
bị thiếu thốn và đói bụng? (c.25).
Các Tin Mừng khác, thì nói rõ lí do “vì đói bụng” (Mt 12, 1-8; Lc 6-1-5). Thấy vậy, những người Pharisêu chất vấn Đức Giêsu:
Ông coi, ngày Sabát mà họ làm gì kia?
Điều ấy đâu được phép! (c.24).
Trước hết, chúng ta ta cần cảm thương Đức Giêsu, vì trò phạm lỗi, nhưng người ta lại đi chất vấn Thầy, vì Thầy phải chịu trách nhiệm. Sau này, Đức Giêsu sẽ nhận vào mình tất cả mọi tội lỗi, nhân danh Lề Luật, không chỉ của các môn đệ, nhưng là của cả loài người chúng ta.
Xét về luật, những người Pharisêu thật có lý để lên án các môn đệ, vì, để ăn hạt lúa, họ phải “gặt và xay” cây lúa. Như thế, họ đã phạm luật cấm lao động trong ngày Sabát! Tuy nhiên, lỗi này là chuyện nhỏ, không nghiêm trọng gì mấy; có lẽ Đức Giêsu chỉ cần nhắc nhở các môn đệ là xong chuyện. Nhưng có điều gì đó thật nghiêm trọng và không hề là chuyện nhỏ; Đức Giêsu sẽ mặc khải cho chúng ta điều này.
2. Dò xét và tố cáo
Thật vậy, chúng ta có thể tự hỏi: làm sao, ở ngoài đồng bao la như thế, những người Pharisêu lại biết được việc này, nhất là việc này thường được làm trong sự dè dặt và kín đáo? Chắc chắn họ đã phải âm thầm đi theo, rình mò, theo dõi và quan sát thật kĩ nhóm của Đức Giêsu, và tin chắc rằng họ sẽ vi phạm lề luật! Hành động này hàm chứa thái độ không tin tưởng, thậm chí thái độ lên án, và chỉ cần chờ dịp thôi. Và, như chúng ta thấy, khi không có dịp, chính họ sẽ tạo ra dịp để Đức Giêsu và các môn đệ phạm luật ; các Tin Mừng gọi hành động này là thử hay giăng bẫy. Thế mà, hành động này là hành động đặc trưng của sự dữ, của ma quỉ (x.Sách ông Giop; Kh 12, 10). Đó là hành động thuộc về sự dữ, thậm chí đặc trưng của sự dữ, nhưng hành động này lại không phải là hiếm thấy trong cuộc sống của chúng ta, và có khi chính người hành động như thế, không nhận ra mình đang bị sự dữ chi phối, đang tự biến mình thành tay sai của sự dữ (x.Lc 18, 11).
Hơn nữa, và điều này còn nghiêm trọng hơn, ngày Sabát là ngày được lập ra để tưởng nhớ ơn huệ sự sống được cứu khỏi sự chết của cả một dân tộc trong biến cố Xuất Hành, bởi lòng thương xót của Thiên Chúa (x.Đnl 5, 12.15). Nhưng trong thực tế, ngày Sabát đã biến thành một bộ luật phức tạp bao gồm những qui định chi li, dùng để dò xét và lên án. Ngày Sabát là ngày được lập ra để tưởng nhớ sự sống, nhưng đã biến thành phương tiện để lên án và giết chết chính Đấng Ban Sự Sống, là Đức Giêsu Kitô, Ngôi Lời Thiên Chúa. Điều này sẽ được khởi động rất sớm: “Ra khỏi đó, nhóm Pharisêu lập tức bàn tính với phe Hêrôđê, để tìm cách giết Đức Giêsu” (đó là nội dung của bài Tin Mừng ngày mai: Mc 3, 1-6). Và mưu đồ này sẽ đi đến cùng trong cuộc thương khó, khi người ta nhân danh Lề Luật để giết Đấng Vô Tội tuyệt đối[1].
3. Sự sống và lề luật
Như các môn đệ, không ai trong chúng ta không vi phạm luật; và như những người Pharisêu, không ai trong chúng ta tránh được sức mạnh của Sự Dữ thúc đẩy chúng ta dùng lề luật để dò xét và tố cáo bản thân mình và người khác. Vậy, Thánh Phaolô nói: “Tôi thật là một người khốn nạn! Ai sẽ giải thoát tôi khỏi thân xác phải chết này? Tạ ơn Thiên Chúa, nhờ Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta!” (Rm 7, 24-25)
Thật vậy, Đức Giêsu đã đứng về phía các môn đệ, những “bị cáo”, và qua các môn đệ, Ngài đứng về phía chúng ta. Ngài biện minh cho họ bằng những lời mạc khải có tầm mức hết sức rộng lớn. Trước hết, Ngài dựa vào Lời Chúa trong Sách Thánh. Trong sách Samuen quyển 1, chương 21, kể lại chuyện vua Đavít và những người tùy tùng của ông, lúc đói đã vào nhà Thiên Chúa ăn bánh dùng để dâng tiến, thứ bánh chỉ có tư tế mới được ăn.
Khi nêu ra một biến cố lịch sử, được kể lại trong Sách Thánh, Đức Giêsu muốn nói cho người Pharisêu, và qua họ, cho chúng ta về chính khuôn mặt đích thật của Thiên Chúa:
Lm Giuse Nguyễn Văn Lộc
[1]Có thể đọc bài “Sự Dữ”.