Thánh
JACINTO CASTANEDA - GIA
Linh mục dòng Đa Minh (1743 - 1773)
NGÀY TỬ ĐẠO: 07 THÁNG 11
“Quan muốn tha thì tha chứ tôi không có tiền. Tôi sẵn sàng chịu mọi gian khổ, kể cả cái chết.”
Thánh Castañeda - Gia sinh năm 1743 tại Javita, Tây Ban Nha. Năm 1789, thầy Castañeda khấn trọn trong dòng Đa Minh và nhận tên dòng là Jacinto.
Thầy Jacinto mơ ước đi truyền giáo Viễn Đông nên tham gia hành trình đến Philippines, và tu học tại tu viện dòng Đa Minh ở Manila. Tại đây, thầy được truyền chức linh mục vào ngày 02-6-1765 và được sai đi truyền giáo tại Trung Hoa.
Năm 1766, hai cha Jacinto Castañeda và Jose Lavilla đến Hán Khẩu. Trong 3 năm, hai nhà truyền giáo nhiệt thành mục vụ tại một xứ đạo đã được thiết lập trước khi hai cha tới.
Khi được mời đi xức dầu cho một bệnh nhân, do có người mật báo, hai cha bị bắt giải về Phúc Kiến, bị giam tại huyện Phú An và bị trục xuất sang Ma Cao. Từ Ma Cao, ngày 22-01-1770, cha Jacinto đến xứ Kẻ Bùi và được gửi học tiếng Việt tại Trung Linh, nhận tên Việt là Gia, rồi được bổ nhiệm làm việc tông đồ tại hạt Phú Thái.
Ngày 11-7-1773, khi đi từ từ Kẻ Non đến Lai Ổn để ban bí tích xức dầu cho một bệnh nhân, cha Gia và thầy Tân lọt vào vòng vây của quan phủ Thần Khê. Khi hai người cùng chạy trốn vào làng Gia Đạo thì bất ngờ chủ nhà đi báo quan để lãnh thưởng. Khi quan đòi 3000 tiền chuộc, cha đáp: “Quan muốn tha thì tha chứ tôi không có tiền. Tôi sẵn sàng chịu mọi gian khổ, kể cả cái chết”.
Quan phủ giải ngài về Phố Hiến rồi đến Kẻ Chợ (Hà Nội) để chúa Trịnh Sâm xét xử. Tại đây, cha tham dự cuộc tranh luận giữa 4 tôn giáo: Khổng giáo, Lão giáo, Phật giáo và Công giáo. Với kinh nghiệm giảng đạo và hiểu biết về tôn giáo tại Trung Hoa, những đối đáp của cha làm chúa khâm phục.
Ngày 07-11-1773, theo bản án của chúa Trịnh Sâm, cha bị xử trảm tại pháp trường Đồng Mơ. Thi hài cha được mai táng tại xứ Trung Linh.
Linh mục Jacinto Castaneda - Gia được nâng lên hàng chân phước ngày 20-5-1906 và được tôn phong hiển thánh ngày 19-6-1988.
Trích sách "Hạnh Các Thánh Tử Đạo Việt Nam"
Biên soạn: Hội đồng Giám mục Việt Nam
