Giờ đây, chúng ta có một vị giáo hoàng từng đích thân hoạt động trên nhiều nền tảng mạng xã hội trước khi được bầu chọn. Sự quen thuộc công nghệ của ngài đã cho biết về giáo huấn của ngài.
Trước khi được bầu chọn là vị giáo hoàng thứ 267 của Giáo hội Công giáo, Đức Hồng y Robert Francis Prevost đã có một tài khoản cá nhân trên nền tảng X (trước đây là Twitter). Do đó, ngài trở thành vị giáo hoàng đầu tiên trong lịch sử trực tiếp hoạt động trên mạng xã hội.
Kể từ khi được bầu chọn, ngài đã nhiều lần lên tiếng về mạng xã hội, nhấn mạnh cả những cơ hội lẫn nguy cơ của cuộc cách mạng kỹ thuật số.
Vị tiền nhiệm của ngài, Đức Thánh Cha Phanxicô, thường thừa nhận rằng ngài không theo kịp với các mạng xã hội và những phương tiện truyền thông hiện đại. Ngược lại, Đức Thánh Cha Lêô XIV rất quen thuộc với internet và điện thoại di động.
Một người bạn thân của ngài chia sẻ với chúng tôi vào ngày 14 tháng 9, ngày Đức Thánh Cha tròn 70 tuổi: “Tôi viết tin nhắn chúc mừng sinh nhật ngài, và ngài trả lời tin nhắn WhatsApp của tôi chỉ trong vòng một phút.”
Trong cuốn tiểu sử về Đức Lêô XIV (do Loyola Press xuất bản), chuyên gia Vatican Christopher White cũng kể lại một giai thoại tương tự. Vào thời điểm công bố Habemus Papam (Chúng ta có giáo hoàng), Cha Joseph Farrell, một linh mục dòng Augustinô thân thiết với Đức Robert Prevost, đã bị báo giới dồn dập xin phỏng vấn. Khi một ký giả hỏi về đội bóng chày yêu thích của vị giáo hoàng – Cubs hay White Sox? – Cha đã nhắn tin trực tiếp hỏi Đức Giáo hoàng để cho chắc. Và câu trả lời đến liền sau đó: “Tin nhắn duy nhất một từ đến từ vị tân giáo hoàng: Sox”.
Một sự thay đổi của kỷ nguyên
Không chỉ là những giai thoại, các “cuộc trò chuyện (chat) của Giáo hoàng” này cho thấy một sự thay đổi của thời đại. Theo nữ ký giả người Mỹ Elise Ann Allen, người đã thực hiện cuộc phỏng vấn đầu tiên của triều đại giáo hoàng, Đức Thánh Cha Lêô XIV chính là “vị giáo hoàng của thế kỷ 21.”
Chị chia sẻ với Aleteia: “Ngài hiểu văn hóa hiện đại vì ngài đang sống và tương tác bằng các phương tiện truyền thông đó. Ngài là vị giáo hoàng đầu tiên đã có tài khoản mạng xã hội hoạt động và tự mình sử dụng chúng trước khi được bầu chọn,” chị dẫn chứng các nền tảng như Twitter, Messenger và Facebook.
Chị nói thêm, Đức Thánh Cha Lêô XIV không chỉ kết nối trực tuyến mà còn “kết nối với thực tại của những gì đang diễn ra ngày nay”. Theo chuyên gia Vatican, vị giáo hoàng là “nhà truyền giáo chúng ta cần cho thời đại kỹ thuật số ngày nay”.
Chị cho rằng, ngài “hiểu rõ tầm quan trọng của việc Giáo hội phải có tiếng nói trong cuộc thảo luận này” và phải bảo vệ phẩm giá con người trong bối cảnh phát triển công nghệ. Khi ngài nói về chủ đề này, lời của ngài “gây được tiếng vang” vì ngài có “kinh nghiệm” trong lãnh vực đó.
Một vị giáo hoàng của cuộc cách mạng kỹ thuật số
“Cuộc cách mạng kỹ thuật số” đang diễn ra là một trong những lý do khiến Đức Hồng y Robert Francis Prevost chọn tước hiệu Giáo hoàng Lêô XIV, tiếp nối bước chân của Đức Thánh Cha Lêô XIII là cha đẻ của học thuyết xã hội của Giáo hội và là vị “giáo hoàng của giai cấp lao động.”
Vào buổi tối được bầu chọn, ông Matteo Bruni, Giám đốc Phòng Báo chí Tòa Thánh, cho biết Đức Lêô XIV đã chọn tước hiệu của ngài khi nghĩ đến những người lao động “trong thời đại trí tuệ nhân tạo.”
Đức Hồng y Ladislav Nemet, Tổng Giám mục Belgrade, người ngồi cạnh vị tân Giáo hoàng trong bữa tối sau khi được bầu chọn, cũng tường thuật lại lời giải thích này: “Ngài nói [...] rằng chúng ta đang ở giữa một cuộc cách mạng mới. Thời của Đức Lêô XIII, đó là cuộc cách mạng công nghiệp; còn bây giờ chúng ta đang ở trong cuộc cách mạng kỹ thuật số.”
Vị hồng y người Serbia lưu ý: “Ngày nay, cũng như thời của Đức Lêô XIII, có vấn đề về việc làm – vì việc số hóa dẫn đến sự cắt giảm nhân lực lao động.”
Những dè dặt của Đức Lêô XIV về trí tuệ nhân tạo
Trong cuộc phỏng vấn với chị Allen, Đức Lêô XIV bày tỏ sự phản đối của ngài trước một số cách sử dụng trí tuệ nhân tạo. Ngài tiết lộ rằng ngài từng nhận được một đề xuất tạo ra một “vị giáo hoàng ảo”, cho phép bất kỳ ai cũng có thể diện kiến trực tuyến và nhận được câu trả lời cho các câu hỏi của họ.
“Và tôi nói: ‘Tôi sẽ không bao giờ cho phép điều đó.’ Nếu có ai đó không nên được mô phỏng bằng một hình đại diện (avatar), thì tôi cho rằng Giáo hoàng là người đứng đầu trong danh sách đó”, ngài khẳng định.
Đấng kế vị Thánh Phêrô cũng kể lại rằng một người đối thoại với ngài gần đây đã bày tỏ lo lắng cho sức khỏe của ngài. “Tôi nói, ‘À, tôi ổn, tại sao thế?’ ‘Ôi, Đức Giáo hoàng đã bị té ngã từ bậc tam cấp xuống.’ Tôi nói, ‘không, tôi đâu có ngã,’ nhưng có một video ở đâu đó mà họ đã tạo ra một vị giáo hoàng ảo, là tôi, đang ngã từ các bậc tam cấp xuống khi tôi đang đi đâu đó, và dường như nó quá chân thực đến nỗi họ nghĩ đó là tôi”.
Thứ Bảy tuần trước, Đức Lêô XIV đã yêu cầu các nhà thần học chia sẻ suy nghĩ của họ về “thế giới phức tạp của trí tuệ nhân tạo”, nhắc nhở họ rằng phẩm giá con người là “không thể dung hòa với một người máy kỹ thuật số”.
Những thuật toán so với các mối quan hệ chân thành
Khi gặp gỡ gần một triệu bạn trẻ vào ngày 2 tháng Tám trong dịp Năm Thánh Giới trẻ tại Tor Vergata, Đức Giáo hoàng đã nhìn thấy “một cơ hội phi thường” trong sự phát triển của internet và mạng xã hội. Nhưng ngài cảnh báo Thế hệ Z về “chủ nghĩa thương mại và lợi ích” có thể ẩn sau những công cụ này và cuối cùng biến con người thành những “hàng hóa”.
Vị lãnh đạo Giáo hội Công giáo nói: “Ngày nay, có những thuật toán nói cho chúng ta biết nên xem gì, nên nghĩ gì và bạn bè của chúng ta nên là ai. Nhưng chỉ có những mối tương quan chân thành và những kết nối bền vững mới có thể xây dựng một cuộc sống tốt đẹp”.
Vài ngày trước đó, khi gặp gỡ một ngàn người Công giáo có ảnh hưởng, Đức Lêô XIV đã mời gọi họ đừng chỉ dừng lại ở việc sản xuất nội dung, mà hãy tạo ra “một cuộc gặp gỡ của các tâm hồn”.
Tri Khoan
Chuyển ngữ từ: aleteia
Nguồn: hdgmvietnam.com
