Chúa Thánh Thần Đấng ban ân huệ, soi sáng tâm hồn

Ts.Trần Mỹ Duyệt

Ngày 14/05/2024

“Tôi tin kính Đức Chúa Thánh Thần là Thiên Chúa và là Ðấng Ban sự sống, Người bởi Đức Chúa Cha và Đức Chúa Con mà ra. Người cùng được phụng thờ và tôn vinh với Đức Chúa Cha và Đức Chúa Con; Người đã dùng các tiên tri mà phán dạy”. Bằng những lời này, Kinh Tin Kính Công Ðồng Nicene (325) cũng được gọi là Kinh Tin Kính Công Đồng Constantinople I (381) xác định niềm tin về Chúa Thánh Thần, Ðấng là Thiên Chúa thật cùng với Chúa Cha và Chúa Con, trong sự hiệp nhất Ba Ngôi Thiên Chúa.

Chúa Thánh Thần là Ngôi Ba của Ba Ngôi Thiên Chúa. Những gì chúng ta biết được về Ngài phần lớn được nhắc đến trong Tông Đồ Công Vụ qua những ơn huệ như chữa lành, xua đuổi ma quỉ, và nói tiếng lạ. Ngài còn được biết đến như Thần Khí, sức mạnh thần linh, sự cao cả của Thiên Chúa, và ảnh hưởng trên toàn thể vũ trụ cũng như các tạo vật.

Thánh Thomas Aquinas gọi danh hiệu của Chúa Thánh Thần là Thiên Chúa Tình Yêu. Ngài là Tình Yêu liên kết giữa Chúa Cha với Chúa Con. Tình Yêu ấy không đóng khung khép kín nhưng đã tuôn trào ra, bởi vì Thiên Chúa đã thông đạt tình yêu và mọi thiện hảo cho tạo vật – cách riêng là cho nhân loại – để mời gọi họ vào chia sẻ sự sống với Thiên Chúa Ba Ngôi. Chúa Cha là Đấng yêu thương, Chúa Con là Đấng được yêu thương, và Chúa Thánh Thần là Tình Yêu Ngôi Vị.

Ngoài danh hiệu Tình Yêu. Chúa Giêsu đã nói về Chúa Thánh Thần như thầy dạy: “Nhưng khi Ðấng Bảo Trợ là Thánh Thần Chúa Cha sẽ sai đến nhân danh Thầy, Ðấng đó sẽ dạy anh em mọi điều và sẽ làm cho anh em nhớ lại mọi điều Thầy đã nói với anh em” (Gioan 14, 26). Ngài là Thiên Chúa mà những người tín hữu được rửa tội trong danh Ngài (Mátthêu 28, 19-20). Là quyền năng che chở cho những ai tin vào Ngài để không gì có thể đánh cắp ơn cứu độ của họ (Ephesians 4, 30). Và Ngài ở trong các tín hữu, biến đổi họ thành đền thờ của Thiên Chúa (1Corinthians 6, 19-20). Ngài hoạt động không ngừng để canh tân con người, và canh tân bộ mặt trái đất.

NHỮNG ƠN HUỆ VÀ HOA TRÁI CHÚA THÁNH THẦN

Mục đích những ơn huệ Chúa Thánh Thần là giúp xây dựng, khuyến khích, và an ủi Giáo Hội. Sau đây là một số ơn cần thiết và phù hợp với nhu cầu của nhiệm thể Đức Kitô.

7 Ơn Chúa Thánh Thần

Theo Sách Giáo Lý Công Giáo và sự cắt nghĩa của Thánh Thomas Aquinas trong Tổng Luận Thần Học (Summa Theologica), Chúa Thánh Thần là suối nguồn:

Ơn Khôn Ngoan (Wisdom): Giúp chúng ta khả năng để yêu mến và hiểu biết những sự việc và lời dạy của Thiên Chúa.
Ơn Thông Minh (Understanding): Giúp chúng ta thấu hiểu những gì chúng ta tin, vì Thiên Chúa là Đấng đáng tin cậy.
Ơn Biết Lo Liệu (Counsel/Right Judgment): Giúp chúng ta biết tránh xa những cơ hội dẫn đến tội lỗi. Biết chọn những gì không trái với lương tâm, những điều xứng hợp với phẩm giá con người, và những gì giúp chúng ta sống đẹp lòng Thiên Chúa.
Ơn Dũng Cảm (Fortitude): Giúp chúng ta sức mạnh vượt qua những khó khăn để thi hành bổn phận của Kitô hữu một cách vui vẻ và phấn khởi. Nó giúp chúng ta kiên trì làm điều tốt, dù phải gặp những thử thách. Với ơn can đảm, chúng ta hy vọng có thể đứng vững trước nhan Thiên Chúa ngay cả khi bị từ chối, xỉ nhục, hành hạ thể xác hoặc phải chết.
Ơn Hiểu Biết (Knowledge): Giúp chúng ta nhìn thấy sự việc theo cách nhìn của Thiên Chúa để chúng ta không bị lừa dối bởi những phù hoa của thế gian, của tội lỗi, và biết yêu mến sự việc của Chúa.
Ơn Đạo Đức (Piety/Reverence): Giúp chúng ta yêu mến và thờ phượng Thiên Chúa, Đấng yêu thương chúng ta vô cùng, và giúp chúng ta yêu thương anh chị em mình vì chúng ta có cùng một Cha trên trời. Những ai với lòng đạo đức đều nhận ra mình tùy thuộc vào Thiên Chúa, và đến trước tôn nhan Ngài bằng sự khiêm nhường, tin tưởng và yêu mến. Theo Thánh Thomas Aquinas, Ơn Đạo Đức là ơn huệ Chúa Thánh Thần ban để chúng ta thờ phượng và phụng sự Thiên Chúa như Cha của chúng ta.
Ơn Kính Sợ Chúa (Fear of the Lord/Wonder and Awe): Giúp chúng ta nhận ra sự cao cả, công minh của Thiên Chúa để không làm điều gì mất tình nghĩa với Ngài. Chúng ta không sợ hãi như kẻ nô lệ, nhưng luôn tôn kính và trông cậy vào tình yêu của Thiên Chúa. Theo Thánh Thomas Aquinas đây không phải là sự sợ hãi bị loại trừ ra khỏi Thiên Chúa. Nhưng đây là một sự “kính sợ” như người con sợ làm phiền cha mình hơn là “sợ hãi” của kẻ tôi tớ, một sự sợ hãi vì bị phạt. Thánh Kinh cũng nói về sự sợ hãi này: “Kính sợ Thiên Chúa là đầu mối của khôn ngoan” (Prov 1, 7).

Vẫn theo Thánh Thomas Aquinas, bốn ơn Khôn Ngoan, Thông Minh, Hiểu Biết, và Lo Liệu trực tiếp về trí tuệ (intellect), trong khi ba ơn còn lại Dũng Cảm, Đạo Đức, và Kính Sợ Thiên Chúa hướng ý muốn chúng ta về với ý muốn của Thiên Chúa.

12 Hoa Trái Chúa Thánh Thần

Giáo lý Hội Thánh Công Giáo số 1832: Các hoa trái của Thần Khí là những điều trọn hảo mà Chúa Thánh Thần ban cho chúng ta, như hoa quả đầu mùa của vinh quang vĩnh cửu. Truyền thống của Giáo Hội kể ra 12 hoa trái: “Bác Ái, hoan lạc, bình an, kiên nhẫn, quảng đại, nhân từ, từ tâm, khoan dung, trung tín, khiêm nhu, tiết độ, khiết tịnh” (Gl 5, 22-23 vulg.).

Trong thư của Thánh Phaolô gửi tín hữu Galata 5, 22-23, ngài mô tả chín hoa trái cụ thể của Chúa Thánh Thần: “yêu thương, vui mừng, bình an, nhẫn nại, nhân từ, tốt lành, trung tín, hiền lành, tiết độ”. Tuy nhiên trong bản dịch Vulgata tiếng Latin có thêm 3 hoa trái đó là: tin tưởng, nhã nhặn và trong sạch. Hoa nào sinh trái nấy:

Hoa Bác Ái (Charity): Trái Bác Ái là làm mọi việc vì mến Thiên Chúa, để tình yêu Ngài và tình yêu anh chị em mình được vô vị lợi, không mong được đền đáp và thỏa mãn tư kỷ. Hoa trái của bác ái là làm mọi việc vì mến Chúa.
Hoa Vui Vẻ (Joy): Trái Vui Vẻ trong Thánh Thần là nhận biết lòng nhân từ của Thiên Chúa. Khi Chúa Thánh Thần đến trong ta, chúng ta sẽ nhận ra hạnh phúc thật không đến từ giầu sang, tiền bạc. Nhưng do sự hiểu biết và đi theo Chúa Giêsu để được ở với Người bây giờ và trên Thiên Đàng mai sau.
Hoa Bình An (Peace): Trái Bình An là niềm vui làm cho ta được thư thái. Đây là sự thanh thản, yên tĩnh tâm hồn có Chúa. Qua lời cầu nguyện và thờ phượng Thiên Chúa, chúng ta cảm thấy sự bình an nội tâm, và hành động để gieo vãi sự bình an trên khắp thế giới.
Hoa Kiên Nhẫn (Patience): Trái Kiên Nhẫn giúp chúng ta chịu đựng những nghịch cảnh ở đời và những đau khổ do sự chết gây nên. Vì tình yêu thì nhẫn nại.
Hoa Hòa Nhã (Benignity): Trái Hòa Nhã là sự hòa nhã, ước mong làm nhiều cho kẻ khác hơn là họ làm cho mình. Đây là nhân đức để chúng ta đối xử với người khác như đối xử với chính mình.
Hoa Nhân Từ (Goodness): Trái Nhân Từ thơm từ trong lời nói và trong việc làm. Khước từ những điều xấu và đón nhận những gì là tốt lành khi chúng ta thống hối tội mình, và nỗ lực thực thi ý Chúa.
Hoa Nhẫn Nại (Longanimity): Trái Nhẫn Nại là kiên trì chịu đựng dù không có những khích lệ bên ngoài. Âm thầm và bền bỉ trước những tấn công của người khác. Trái chín nhân đức này là khả năng chấp nhận một cách tin tưởng trước những thử thách của cuộc đời.
Hoa Hiền Lành (Mildness): Trái Hiền Từ giúp kìm hãm nóng giận. Chúa Thánh Thần sẽ làm trổ sinh trái chín là thái độ bình tĩnh và dịu dàng. Từ vị ngọt ngào này sẽ kéo xuống cho chúng ta khả năng tha thứ và quảng đại với người khác.
Hoa Tin Tưởng (Faith): Trái Tin Tưởng là sự trung thành, thẳng thắn trong những giao tế với mọi người. Qua ân điển thần linh, chúng ta trở nên trung tín qua đời sống tuân theo thánh ý Chúa, và thực hành những lời giảng dạy của Chúa Giêsu Kitô, Thánh Kinh, và Giáo Hội.
Hoa Nhã Nhặn (Modesty): Trái Nhã Nhặn là khiêm nhường, điều độ, chừng mực trong hành động bên trong cũng như bên ngoài.

Trong tâm hồn là khiêm nhường và trong sạch trong tư tưởng. Nhận biết rằng mọi thành công, tài năng, và ơn phúc tất cả đều là hồng ân của Thiên Chúa.

Cung cách bên ngoài là ăn mặc xứng kỳ đức, nói năng nhẹ nhàng, khoan thai, và không hành động đi ngược với cung cách của những môn đệ Chúa Kitô.

Hoa Tiết Độ (Continence): Trái Tiết Độ là biết chế ngự những dục vọng, kiểm soát con người. Chống lại những cám dỗ của dục vọng, ham muốn nhục dục, và hạn chế những thèm muốn xác thịt.
Hoa Trong Sạch (Chastity): Trái Trong Sạch là sự canh phòng ngũ quan để chúng không trở nên dịp tội cho ta; giúp ta coi thân xác mình và thân xác người khác như đền thờ Chúa Thánh Thần. Đối với những người sống đời thánh hiến, trái trong sạch là hoàn toàn dâng mình cho Thiên Chúa.