Lễ Tạ ơn kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Đức cha Vinh-sơn Phao-lô Phạm Văn Dụ
Giám mục Tiên khởi GP. Lạng Sơn-Cao Bằng
(1922-14/12-2022)
Lạng Sơn, ngày 13-14/12/2022
“Trăm năm còn có gì đâu...”
Thi hào Nguyễn Gia Thiều trong “Cung oán Ngâm khúc” đã viết như thế về một kiếp người. Nhưng tại Giáo phận Lạng Sơn-Cao Bằng trong những ngày này lại có một luật trừ, khi Giáo phận tổ chức mừng kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Đức cha Vinh-sơn Phao-lô Phạm Văn Dụ, Giám mục Chính toà Tiên khởi của Giáo phận, qua đời ở tuổi 76, cách đây 24 năm.
Chương trình mừng kỷ niệm đã được bắt đầu từ cuối năm 2021, khi Giáo phận thực hiện việc cải táng các Chủ chăn từ sân Toà Giám mục sang Nhà thờ Chính Toà, trong đó có phần mộ Đức cha Vinh-sơn Phao-lô được cải táng lần đầu. Những hiện tượng đầy bất ngờ và thật lạ lùng khi thân xác Ngài gần như vẫn còn nguyên vẹn với cả lễ phục vải vóc Ngài mang, như làm bùng dậy hình ảnh và tình cảm của cộng đoàn Dân Chúa nơi đây dành cho vị mục tử quá đặc biệt này.
Chiều áp kỷ niệm sinh nhật của Ngài, ngày 13/12/2022, một Thánh lễ đầy cảm xúc được cử hành tại Đài Mục tử mới xây, nơi có phần mộ của Ngài ở trung tâm, do Đức cha Giuse Châu Ngọc Tri, Giám mục Lạng Sơn đương nhiệm chủ sự, với sự hiện diện của Đức cha Giuse Đặng Đức Ngân, nguyên Giám mục Lạng Sơn, linh mục đoàn Giáo phận và các Cha khách. Đặc biệt là bài giảng thuyết do Cha Giuse Trần Hoà Hưng, nguyên Giám tỉnh Dòng Salesian Don Bosco, là cháu của Đức cha Vinh-sơn Phao-lô đảm nhận, như một chứng nhân sống động và chân thật về cuộc đời và sứ vụ của người mục tử âm thầm này.
“Giống như Chúa Giêsu, Đấng đã đến “không phải để được phục vụ, nhưng là để phục vụ mọi người”, Đức Cha Vinh-sơn Phao-lô cũng là người mục tử được Chúa sai đến để phục vụ đàn chiên, nhất là để cho “đàn chiên được sống và được sống dồi dào”. Trong bài chia sẻ của mình, người cháu linh mục của Đức cha Cố đã làm chứng cho điều đó.
Trong cái lạnh như cắt của mùa Đông xứ Lạng, cộng đoàn Dân Chúa đông đảo sát kề sưởi ấm cho nhau lặng im thin thít, vây quanh chiếc Bàn thờ nhỏ đặt ngay trên đầu mộ của Ngài. Người mục tử âm thầm và như sống trong bóng tối năm xưa nay được tôn vinh trong bầu không khí hủy hoàng, trên bàn thờ và trong lòng người.
Thánh lễ kết thúc, cộng đoàn quây quần bên nhau trước tiền đường Nhà thờ tràn ngập ánh sáng và đầy sắc trắng của mùa đông rét mướt, để cùng các diễn viên cây nhà lá vườn từ các giáo xứ, khắc họa lại cuộc đời của vị mục tử đáng kính yêu bằng những bài ca, điệu múa, hoạt cảnh rất sống động và sâu lắng. Một số bài ca được sáng tác cho dịp này. Đặc biệt ca từ của Đức cha Giuse đương nhiệm viết về biến cố cải táng Đức cha Cố và được nhạc sĩ Huy Oánh dệt nhạc… “Cha dấu yêu ơi, Cha đã đến cõi trời, nhưng lòng luôn tại thế, tình yêu Cha không thể, xa cách đoàn con thơ. Cha dấu yêu ơi, Cha đã về quê trời, vẫn không quên Xứ Lạng, đổi thay qua năm tháng, ghi khắc mãi tình Cha”.
Suốt đêm hôm ấy, đèn nơi Đài Mục tử vẫn thắp sáng chói chang, và nhiều người đã riêng tư tìm đến âm thầm “tâm sự”với Đức cha Cố, vì tin tưởng vào lời chuyển cầu thánh thiện của Ngài.
Sáng hôm sau, dòng người đông hơn trở lại Nhà thờ Chính Toà để tham dự Thánh lễ Tạ ơn. Đặc biệt, ngoài Đức cha chủ nhà và Đức cha Đà Nẵng đã tham dự Thánh lễ đêm qua, có thêm Đức cha Giuse Vũ Văn Thiên, Tổng Giám mục Hà Nội, Đức cha Phêrô Nguyễn Văn Đệ, nguyên Giám mục Thái Bình, Đức cha Giuse Nguyễn Đức Cường, Giám mục Thanh Hoá, Đức cha Đaminh Hoàng Mình Tiến, Giám mục Hưng Hoá, và Đức cha Giuse Đỗ Quang Khang, Giám mục phó Bắc Ninh, cùng một số Bề trên các dòng tu nam nữ, linh mục và nữ tu, giáo dân các giáo phận lân cận.
Thánh lễ đại triều bắt đầu lúc 9:30 do Đức Tổng Giám mục Hà Nội chủ tế. Trời đang rét bỗng đầy nắng ấm. Đoàn rước đi vào sân Nhà thờ lát đá mới chỉnh trang, đi qua Đài Mục tử. Khi đoàn đồng tế đã yên vị, Đức cha Giuse Châu Ngọc Tri, Giám mục Giáo phận ngõ lời chào đón và cám ơn cộng đoàn hiện diện, đặc biệt Ngài giới thiệu từng Đức cha, quý Cha Tổng Đại diện và quý Cha Bề trên các dòng tu. Cộng đoàn đã chào mừng từng vị khách quý một bó hoa tươi, và Đức cha Giuse đề nghị các Ngài đến đặt lại bó hoa bên di ảnh Đức cha Cố để tỏ lòng tôn kính bậc tiền bối.
Thánh lễ bắt đầu với bài hát tụng ca Chúa Chiên Lành, là nguồn cội cũng là mẫu gương cho các thế hệ mục tử của Hội thánh, mà Đức cha Vinh-sơn Phao-lô là một điển hình.
Đức cha Giuse Đặng Đức Ngân chia sẻ Lời Chúa trong Thánh lễ hôm nay. Sau Đức Tổng Giuse Ngô Quang Kiệt, Đức cha Ngân là Giám mục kế nhiệm thứ ba của Đức cha Cố Vinh-sơn Phao-lô. Ngài đã lắng đọng và xúc động khi nhắc lại cuộc đời và sứ vụ của vị Giám mục tiền nhiệm mà Ngài đã từng tiếp xúc lúc còn sinh thời. Hình ảnh người mục tử nhân lành của Chúa Giê-su như phủ đầy trên cuộc đời và sứ vụ của Đức cha Cố Vinh-sơn Phao-lô qua bài chia sẻ của Đức cha Giuse.
Bài ca dâng lễ bằng giọng hát then và cung đàn tính cuốn hút không gian phụng vụ. Đoàn dâng lễ với sắc màu văn hóa địa phương như một lời gọi mời lên đường truyền giáo nơi vùng đất có đến 85% là anh em các dân tộc thiểu số này.
Cuối Thánh lễ là lời huấn từ của Đức Tổng Giám mục Hà Nội. Ngài là Giám mục Trưởng Giáo tỉnh nên cũng có trách nhiệm gần xa với các anh em giám mục trong Giáo tỉnh. Ngài nhấn mạnh đến việc tôn trọng lịch sử, biết ơn quá khứ và các bậc tiền nhân. Đức Tổng cũng mời gọi những anh chị em di dân đi đến những vùng miền khác sinh sống nhanh chóng hoà nhập sinh hoạt tôn giáo nơi những vùng đất mới. Giáo phận Lạng Sơn Cao Bằng là một trong những vùng đất đón tiếp nhiều lớp di dân đến lập nghiệp.
Sau huấn từ của Đức tổng, Cha Tổng Đại diện ngõ lời cám ơn những người hiện diện và Ban Tổ chức cuộc lễ.
Cuối cùng, Đức Giám mục Giáo phận đã trang trọng công bố thiết lập Quỹ truyền giáo mang tên “Tông Đồ Xứ Lạng”, để đón nhận những tấm lòng vàng khắp nơi, hỗ trợ cho việc xây dựng và phát triển một giáo phận quá rộng lớn, giàu tiềm năng truyền giáo lại luôn dưới ngưỡng nghèo về nhân lực và vật lực này. Đức cha Giuse đã chân thành mô tả cái nghèo của giáo phận mình so với các giáo phận anh em là “không Việt kiều, không đại gia”, và đặc biệt gửi gắm Quỹ “Tông Đồ Xứ Lạng” này cho Đức cha Cố Vinh-sơn Phao-lô, người mục tử quý yêu của Xứ Lạng.
Thánh lễ kết thúc, Đức Tổng và quý Đức cha, các linh mục đồng tế và cộng đoàn một lần nữa ra Đài Mục tử để viếng mộ Đức cha Cố Vinh-sơn Phao-lô.
Ánh nắng bỗng chói chang như báo hiệu một tương lai tươi sáng cho vùng đất thiêng liêng nhưng trải đầy gian nan thử thách, cả chuyện đời, lẫn việc đạo nơi đây.
Hạt lúa mì gieo xuống đất, chết đi, thối đi, thì sẽ sinh ra nhiều bông hạt là thế.
Lạng Sơn, ngày 15/12/2022
BTT. LSCB
